Autor: Marta Wawrzyniak
Jestem osobą chorą, gdy miałam 22 lata wystąpiła u mnie schizofrenia paranoidalna. Kiedyś w Polsce pobierałam rentę socjalną z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, jednak ją zawiesiłam, gdy wyjechałam do pracy w 2009 r. – chciałam spróbować żyć normalnie. Po trzech latach pracy skończyło się to wypadkiem samochodowym (2012 r.), a później przymusowym umieszczeniem w zakładzie psychiatrycznym. Mieszkam w Anglii. Pobieram angielskie zasiłki chorobowe. Nadal mam objawy schizofrenii, a po wypadku dołączyły do tego dolegliwości ruchowe. Czy mogę się starać o polską rentę? Mam przepracowane 3 lata. Od kogo mam wziąć zaświadczenie lekarskie, od angielskiego lekarza? Czy jest szansa wypłaty renty wstecz, czyli od 2012 r., kiedy już mogłam się o nią ubiegać? Jakie dokładnie dokumenty powinnam przedstawić i gdzie je złożyć, skoro nadal mieszkam za granicą, a stan zdrowia właściwie wyklucza podróże?
W pierwszej kolejności pragnę wyjaśnić, iż zasadą jest, iż przysługuje nam prawo do tylu rent, w ilu krajach pracowaliśmy. Okoliczność zatem, iż pobiera Pani angielskie świadczenia, nie ma wpływu na przyznanie Pani prawa do polskiej renty. Upraszczając, jeżeli w przeszłości świadczyła Pani pracę na terenie Polski, to przysługuje Pani prawo do polskiej renty z tytułu niezdolności do pracy.
Sytuacja jednak komplikuje się o tyle, że Wielka Brytania jest państwem, które w ramach Unii Europejskiej podjęło ścisłą współpracę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych w kwestii wymiany informacji. Oczywiście Wielka Brytania podjęła decyzję o opuszczeniu Unii Europejskiej, jednak obecnie istnieje jeszcze stan przejściowy, w którym jest traktowana jak pozostałe państwa członkowskie. Przewidywany czas trwania tej sytuacji to jeszcze ok. 2 lat* i bardzo prawdopodobne, że do tego czasu kwestia związana ze współpracą w zakresie przyznawania świadczeń socjalnych zostanie uregulowana umową międzynarodową.
Zobacz również: Schizofrenia paranoidalna renta ZUS
W efekcie wspomnianej wyżej współpracy, jeżeli składała Pani wniosek w Wielkiej Brytanii o rentę z tytułu niezdolności do pracy, informując o wcześniejszym zatrudnieniu w Polsce, angielska instytucja ubezpieczeniowa mogła przekazać Pani wniosek również do Polski. Przed rozpoczęciem ewentualnej procedury warto zatem się upewnić, że przyznane Pani świadczenia nie zawierają w sobie polskiej renty.
Jeżeli spełniła Pani przesłanki w postaci świadczenia pracy w Polsce, a wraz z angielskimi świadczeniami nie otrzymuje już Pani polskiej renty, może Pani złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o przyznanie Pani renty z tytułu niezdolności do pracy. Warto jak najszybciej złożyć stosowny wniosek do ZUS, gdyż po uzyskaniu pozytywnej decyzji ZUS wypłaca tylko świadczenia emerytalne bądź rentowe należne po dniu złożenia wniosku, nawet jeżeli prawo do ubiegania się o świadczenie powstało już wcześniej, to przepisy nie przewidują wyrównania.
Zobacz również: Nie dostałem renty na schizofrenię, co mam zrobić?
Pozytywną informacją jest natomiast możliwość skutecznego ubiegania się przedmiotowe świadczenie bez konieczności przyjazdu do Polski. Co więcej, postępowanie jest na tyle uproszczone, że wniosku nie musi Pani składać bezpośrednio do polskiego ZUS, lecz kieruje go Pani do angielskiej instytucji ubezpieczeniowej. Brytyjski zakład ubezpieczeń pomoże Pani zgromadzić niezbędne dokumenty i przekaże je do polskiego ZUS. Nie jest również konieczne stawienie się na badanie u polskiego lekarza orzecznika ZUS w celu stwierdzenia niezdolności do pracy. Procedura wygląda w ten sposób, że Pani niezdolność do pracy powinna zostać orzeczona na podstawie złożonej przez Panią dokumentacji medycznej oraz orzeczenia o niezdolności do pracy wydanego przez angielskiego lekarza orzecznika. Najprawdopodobniej angielska instytucja ubezpieczeniowa przekaże do ZUS orzeczenie wydane w Pani sprawie, czyli to, kiedy ubiegała się Pani o brytyjskie świadczenia. Możliwe jest jednak, że konieczne będzie wydanie ponownego orzeczenia, szczególnie, jeżeli poprzednie zostało wydane dużo wcześniej.
Przechodząc do kwestii dokumentów, które powinna Pani zgromadzić, wyjaśniam, iż powinna przekazać Pani angielskiej instytucji ubezpieczeniowej dokumentację medyczną potwierdzającą aktualny stan Pani zdrowia, wydane wcześniej orzeczenie angielskiego lekarza orzecznika (jeśli je Pani posiada), świadectwa pracy z wszystkich miejsc, w których pracowała Pani w Polsce. Wraz z dokumentami powinna Pani złożyć wniosek na angielskim formularzu przewidzianym do aplikowania o przyznanie tamtejszych świadczeń. W przedmiotowym wniosku należy jednak zaznaczyć, iż ubiega się Pani o przyznanie świadczenia z Polski.
Jeżeli okaże się, że suma Pani okresów ubezpieczeniowych w Polsce będzie zbyt krótka do przyznania Pani prawa do renty, Zakład Ubezpieczeń Społecznych doliczy okresy ubezpieczenia w innym kraju Unii Europejskiej. W związku z powyższym ustalenie prawa do świadczenia nie powinno być w Pani przypadku problemem. Należy jednak mieć na uwadze, że po pierwsze doliczane mogą być tylko okresy podlegania ubezpieczeniu zagranicznemu, które nie pokrywają się z polskimi. Po drugie, w odniesieniu do wysokości renty warto zauważyć, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych uwzględnia staż ubezpieczeniowy za granicą, jednak pomija wysokość osiąganego wynagrodzenia.
Zobacz również: Polska emerytura a praca w Anglii
Pani Ewa, nauczycielka z Wrocławia
Ewa, nauczycielka z Wrocławia, po 20 latach pracy w szkolnictwie, doznała ciężkiego zespołu wypalenia zawodowego, który przeistoczył się w depresję. Pomimo prób leczenia i powrotu do pracy, jej stan zdrowia nie pozwalał na pełnienie obowiązków zawodowych. W związku z tym, postanowiła złożyć wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Proces oceny jej zdolności do pracy był długotrwały i wymagał zgromadzenia szczegółowej dokumentacji medycznej. Ostatecznie, po kilku miesiącach, otrzymała pozytywną decyzję i przyznano jej rentę, co umożliwiło jej skupienie na leczeniu i regeneracji.
Pan Jan, budowlaniec z Krakowa
Jan, budowlaniec z Krakowa, uległ poważnemu wypadkowi przy pracy, w wyniku którego doznał trwałego uszkodzenia kręgosłupa. Po długim okresie rekonwalescencji i rehabilitacji stało się jasne, że nie będzie w stanie powrócić do dotychczas wykonywanej pracy. Jan zdecydował się ubiegać o rentę z tytułu niezdolności do pracy w Polsce. Procedura wymagała od niego zgromadzenia dokumentacji medycznej oraz przejścia przez proces weryfikacji zdolności do pracy. Pozytywna decyzja o przyznaniu renty pozwoliła mu na dostosowanie swojego życia do nowych warunków zdrowotnych i finansowych.
Pani Maria, informatyk z Gdańska
Maria, informatyk z Gdańska, od lat zmagała się z przewlekłą chorobą, która z czasem zaczęła ograniczać jej zdolność do pracy. Mimo prób dostosowania warunków pracy do swojego stanu zdrowia, jej kondycja pogarszała się, co skutkowało koniecznością ubiegania się o rentę. Maria skompilowała wymaganą dokumentację medyczną i złożyła wniosek do ZUS. Proces oceny trwał kilka miesięcy, podczas których Maria musiała również przedstawić dokumentację z dotychczasowego miejsca pracy. Ostatecznie, jej wniosek został rozpatrzony pozytywnie, co pozwoliło jej na zabezpieczenie finansowe podczas dalszego leczenia i rehabilitacji.
W artykule przedstawiono możliwości ubiegania się o polską rentę z tytułu niezdolności do pracy dla osób, które pracowały zarówno w Polsce, jak i za granicą, na przykładzie Wielkiej Brytanii. Omówiono kluczowe aspekty procesu aplikacyjnego, w tym konieczność zgromadzenia odpowiedniej dokumentacji medycznej i pracy, a także zasady współpracy międzynarodowej w kontekście świadczeń socjalnych. Artykuł podkreśla, że mimo złożoności procedur, istnieją wyraźne ścieżki dla osób niezdolnych do pracy, aby uzyskać wsparcie finansowe, niezależnie od ich obecnego miejsca zamieszkania.
Potrzebujesz pomocy w ubieganiu się o rentę z tytułu niezdolności do pracy? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online i profesjonalnego wsparcia w przygotowaniu wymaganych dokumentów. Nasz zespół ekspertów pomoże Ci przejść przez cały proces aplikacyjny, maksymalizując Twoje szanse na pozytywne rozpatrzenie wniosku. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
