Wysoki podatek od zaległej emerytury

Opodatkowanie przychodu z danego roku

Według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

„Art. 9. 1. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c ora zdochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

2. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24–24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów”.

W polskim systemie podatkowym obowiązuje zasada, według której opodatkowaniu w danym roku podatkowym podlegają przychody uzyskane w roku podatkowym, bez względu na źródło ich uzyskania.

W Pana przypadku źródłem jest emerytura. To oznacza, że przychód z niej jest opodatkowany w danym roku kalendarzowym. A podstawą opodatkowania jest kwota otrzymana z tego tytułu w danym roku podatkowym (bowiem nie ma kosztów).

Niestety – polskie prawo nie dopuszcza rozwiązania w tej postaci, że przychód otrzymany w tym roku podatkowym może być opodatkowany jako przychód w roku poprzednim (jednym lub kilku latach). U podstaw leży wskazana zasada – w jeden roku jest opodatkowany przychód z tego roku.

Nie ma możliwości innego opodatkowania otrzymanego wyrównania emerytury za każdy rok osobno za lata poprzednie od roku jej obniżenia do roku 2023. Wyrównanie, mimo że należne za kilka lat wstecz, było wypłacone w roku 2023 i w tym roku jest dochodem do opodatkowania. Konieczne jest więc zliczenie wszystkich lat i zabranie 32% podatku.

Decyzje dotyczące emerytury

Emerytura była przyznana na mocy decyzji. Obniżenie także miało formę decyzji.

Przepisy przewidujące odpowiedzialność odszkodowawczą władzy publicznej wymagają w wielu wypadkach stwierdzenia naruszenia prawa w formie tzw. prejudykatu (przedsądu). 

Pojęcie to odnosi się do sytuacji, w której sąd lub organ we właściwym postępowaniu rozstrzyga o fakcie, czy istnieją podstawy odpowiedzialności władzy publicznej.

Prejudykat wymagany jest w sprawach można powiedzieć bardziej ważkich, w których ustawodawca uznał za niewskazane pozostawienie swobody decyzyjnej sądowi w każdej indywidualnej sprawie. Chodzi w szczególności o sprawy związane ze szkodą wynikającą z bezprawia legislacyjnego, gdzie jedynym kompetentnym organem do badania zgodności aktów normatywnych z konstytucją jest Trybunał Konstytucyjny, a nie inne sądy.

Nadto specjalny tryb prejudycjalny jest wymagany w przypadku kontestowania orzeczeń o charakterze trwałym, czyli decyzji ostatecznych i prawomocnych wyroków. Tutaj także prejudykat uzyskiwany jest w specjalnym trybie, np. skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. W przeciwnym wypadku trwałość orzeczeń byłaby fikcją, gdyż można byłoby podważać je w dowolnym trybie.

Biorąc pod uwagę tryb postępowania i organ właściwy do wydania przedsądu, wyróżniamy następujące prejudykaty:

• postanowienie organu administracji publicznej, który wydał decyzję, lub organu wyższego rzędu o stwierdzeniu jej niezgodności z prawem w trybie art. 154 i nast. ustawy Kodeks Postępowania Administracyjnego);

• wyrok sądu administracyjnego:

  • w odniesieniu do ostatecznych decyzji administracyjnych (art. 145 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi);

  • w przypadku orzekania o niezgodności z normami prawnymi wyższego rzędu (znajdującymi się wyżej w hierarchii źródeł prawa) norm prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej (art. 3 § 2 pkt 5 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi);

• wyrok sądu powszechnego o stwierdzeniu niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu (art. 424¹–424¹² ustawy Kodeks postępowania cywilnego);

• wyrok Trybunału Konstytucyjnego – w przypadku bezprawia legislacyjnego, który stwierdzi niekonstytucyjność aktu normatywnego zgodnie z art. 188 Konstytucji RP.

• wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu wydawany w wyniku rozstrzygnięcia spraw ze skarg indywidualnych (art. 33 EKPC), jak i skarg międzypaństwowych (art. 33 i 34 Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności).

Według Kodeksu cywilnego:

„Art. 417¹. § 1. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

§ 2. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą”.

W orzecznictwie sądowym nie budzi wątpliwości okoliczność, że na gruncie art. 4171 § 2 dysponowanie przez poszkodowanego orzeczeniem wstępnym w rozumieniu art. 4171 § 2 nie przesądza jeszcze automatycznie o powodzeniu powództwa odszkodowawczego, ponieważ konieczne jest jeszcze wykazanie przez powoda pozostałych przesłanek deliktowej odpowiedzialności odszkodowawczej, a mianowicie tego, że dochodzący roszczeń poniósł określonego rodzaju szkodę i że jej wystąpienie pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem sprawczym.

Te przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej byłyby rozważone przez sąd.

Decyzje, które zostały wzruszone przez sąd administracyjny, są niewątpliwie wadliwe, a w art. 4171 § 2 ustawodawca nie uzależnił odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę nimi spowodowaną od tego, że o tej ich wadliwości orzeczone zostało na drodze administracyjnej i tylko z wybranych, kwalifikowanych przyczyn.

W tej sytuacji wyrok sądu administracyjnego uchylający decyzję administracyjną musi być postrzegany jako prejudykat potwierdzający jej bezprawność na potrzeby postępowania odszkodowawczego.

W wyroku z 4 października 2007 r., sygn. akt V CSK 251/0, Sąd Najwyższy wyjaśnił, że związanie innych sądów wyrokiem sądu administracyjnego wyłącza możliwość ustalania w procesie o odszkodowanie, że uchylenie decyzji administracyjnej nastąpiło z błahych przyczyn, a konkretna decyzja, mimo jej uchylenia, nie była „niezgodna z prawem”.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.