Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
13 marca br. złożyłam wniosek o przeliczenie mojej emerytury w związku z tym, że od ponad 20 lat prowadziłam działalność gospodarczą. W odpowiedzi ZUS postanowił przeliczyć moją emeryturę w górę, z efektem na dzień 1 marca br. (w załączeniu). Emeryturę pobieram od roku 2002. Jakie są możliwości, by jej przeliczenie miało skutek dla wszystkich lat pobierania emerytury, bym dostała wyrównanie za ubiegłe lata? Jak zastosować wniosek ZUS-ERO, jak mogę skorzystać z zaliczenia do tego okresu czasu pandemii do daty dzisiejszej i jakie są jeszcze możliwości dla przeliczenia mojej emerytury wstecz? Przy składaniu dokumentów osobiście nie zostałam poinformowana o takiej możliwości.
Zgodnie z art. 116 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych „postępowanie w sprawach świadczeń wszczyna się na podstawie wniosku zainteresowanego, chyba że ustawa stanowi inaczej”. Pani wniosek złożyła dopiero 13.03.2023 r.
Działanie z urzędu przez organ rentowy jest zatem wyjątkiem od tej zasady i może nastąpić tylko w przypadkach określonych w ustawie, np. w razie przyznania emerytury zamiast renty z tytułu niezdolności do pracy, zmiany wysokości emerytur i rent w ramach waloryzacji czy w przypadku osób uprawnionych do świadczenia przedemerytalnego lub zasiłku przedemerytalnego, dla których wiek emerytalny wynosi 60 lat (kobiety) i 65 lat (mężczyźni). Żadna z tych okoliczności nie wystąpiła w sprawie, dlatego organ rentowy nie miał obowiązku z urzędu przeliczyć emerytury. Żądanie należało wywieść dopiero z wniosku z 13 marca r. i był to pierwszy taki wniosek. W tej sytuacji wyrównanie emerytury nie mogło nastąpić za okres wcześniejszy niż miesiąc, w którym po raz pierwszy złożyła Pani wniosek o przeliczenie emerytury.
Od dnia 16 maja 2022 roku zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. (Dz.U. z 2022 r., poz. 1027) został odwołany w Polsce stan epidemii wprowadzony wcześniej w związku z zakażeniami wirusem SARS-CoV-2. Jednocześnie ogłoszony został stan zagrożenia epidemicznego, który jest aktualny do odwołania (stan prawny z dnia 22.04.2023 r.).
Osobom, które w okresie 30 dni po ustaniu obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii związanych z COVID-19 zgłoszą wniosek o ustalenie lub ponowne ustalenie wysokości świadczenia, na ich żądanie wyrażone w formie oświadczenia, ustalenia albo ponownego ustalenia tej wysokości dokonuje się od dnia, w którym zostały spełnione warunki, nie wcześniej niż od dnia 1 marca 2020 r.
Nie ma Pani możliwości uzyskania wyrównania za okres dłuższy niż 3 lata.
Wpływ prowadzenia działalności gospodarczej na wysokość emerytury
Pani Anna prowadziła własną firmę od 1995 roku i na tej podstawie odprowadzała składki na ZUS. Emeryturę zaczęła pobierać w 2002 roku, jednak dopiero w marcu 2023 roku złożyła wniosek o przeliczenie świadczenia, uwzględniając lata swojej działalności gospodarczej. Dzięki nowemu przeliczeniu, od 1 marca 2023 roku jej emerytura wzrosła. Pani Anna jest jednak zainteresowana wyrównaniem za wszystkie lata, w których jej emerytura była niższa z powodu niewłaściwego naliczenia. Okazuje się, że zgodnie z przepisami, wyrównanie mogłoby obejmować jedynie okres do trzech lat wstecz.
Zmiana wysokości emerytury a pandemia COVID-19
Pan Jan, który przeszedł na emeryturę w 2005 roku, dowiedział się o możliwości przeliczenia świadczenia z uwzględnieniem okresu pandemii COVID-19. W maju 2023 roku złożył wniosek o przeliczenie swojej emerytury, powołując się na przepisy pozwalające na uwzględnienie stanu zagrożenia epidemicznego. W jego przypadku, dzięki nowemu przeliczeniu, uzyskałby wyrównanie od 1 marca 2020 roku, co znacznie poprawiłoby jego sytuację finansową. ZUS przyznał wyrównanie, jednak zgodnie z przepisami tylko za ostatnie trzy lata.
Wniosek o przeliczenie emerytury w wyniku nieinformowania
Pani Maria od 2000 roku pobiera emeryturę, nie wiedząc, że może wnioskować o jej przeliczenie na podstawie dodatkowych lat pracy, które przepracowała po przejściu na emeryturę. Dopiero w marcu 2023 roku, podczas konsultacji z doradcą, dowiedziała się o tej możliwości i złożyła stosowny wniosek. ZUS przeliczył emeryturę i zwiększył jej wysokość, ale wyrównanie przyznano tylko od marca 2020 roku. Gdyby Pani Maria była poinformowana o tej możliwości wcześniej, mogłaby skorzystać z wyższego świadczenia przez więcej lat.
Wyrównanie emerytury za ubiegłe lata jest możliwe, ale zgodnie z przepisami, obejmuje maksymalnie trzy lata wstecz. Dlatego ważne jest, aby emeryci byli świadomi swoich praw i możliwości przeliczania emerytur na bieżąco, aby uniknąć strat finansowych wynikających z nieświadomości.
Wyrównanie emerytury za ubiegłe lata jest możliwe, lecz ograniczone do trzech lat wstecz. Kluczowe jest, aby emeryci byli świadomi swoich praw i regularnie sprawdzali możliwość przeliczenia świadczenia, aby zapewnić sobie należne korzyści finansowe. Ignorowanie tego prawa może prowadzić do znacznych strat. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
