Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Od września tamtego roku przebywałam na L4 (do dnia porodu), od stycznia zmienił mi się etat z całego na 3/4 etatu (wygasło porozumienie czasowe na dane stanowisko). Umowę mam na czas nieokreślony. Z jakiego etatu będzie wyliczany mi zasiłek macierzyński?
Podstawę prawną do udzielenia odpowiedzi na zadane przez Panią pytanie stanowi ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r., poz. 1732), zwana dalej w skrócie ustawą. W oparciu o normę art. 47 ustawy zasady związane z ustalaniem wysokości zasiłku chorobowego mają zastosowanie również przy ustaleniu wysokości zasiłku macierzyńskiego. Dlatego też cytowane przepisy zawierają słowo „zasiłek chorobowy”, natomiast odnieść je należy w Pani przypadku do zasiłku macierzyńskiego.
Zgodnie z art. 36 ust. 1 ustawy podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Nadto w Pani przypadku zastosowanie będzie miał również przepis art. 40 ustawy, zgodnie z którym w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36. Wskazana norma prawa zmierza do ukształtowania wysokości zasiłku chorobowe w bliskiej wysokości co do wysokości wynagrodzenia pobieranego przez pracownika bezpośrednio przed powstaniem niezdolności do pracy. Podkreślić należy, że zmiana wymiaru czasu pracy wpływa na wysokość wynagrodzenia, a co za tym idzie na wysokość innych świadczeń związanych z pracą. Przepis nakazujący przyjąć za podstawę wymiaru zasiłku chorobowego wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy znajduje zastosowanie, o ile zostaną spełnione następujące warunki:
zmiana wymiaru czasu pracy jest następstwem zmiany umowy o pracę (w Pani przypadku nie ma zmiany, a jedynie ustanie zatrudnienia w wymiarze pełnego etatu z uwagi na upływ czasu na jaki została zawarta umowa);
zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy lub miesiącach kalendarzowych ubezpieczenia chorobowego poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (również w tym zakresie nie został w Pani przypadku spełniony warunek, gdyż niezdolność do pracy powstała wcześniej niż zmiana wymiaru czasu pracy).
Idąc dalej, należy zauważyć, że już z samego literalnego brzmienia przepisu wynika, że bez znaczenia dla ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (macierzyńskiego w Pani przypadku) mają zmiany wymiaru czasu pracy, które nastąpiły po miesiącu powstania niezdolności do pracy. Zmiany te bowiem nie są w ogóle związane z wysokością odprowadzanych składek. Należy odwołać się w tym zakresie do dwóch orzeczeń Sądu Najwyższego:
Wysokość zasiłku macierzyńskiego będzie wyliczana biorąc pod uwagę Pani zatrudnienie w ramach całego etatu.
Anna, pełny etat przez 8 miesięcy przed porodem, zmiana na 1/2 etatu przed L4 Anna pracowała na pełny etat przez osiem miesięcy, ale tuż przed przejściem na L4 jej umowa została zmieniona na pół etatu. Mimo tej zmiany, jej zasiłek macierzyński był obliczany na podstawie wynagrodzenia za pełny etat, ponieważ zmiana wymiaru etatu nastąpiła po powstaniu niezdolności do pracy.
Kasia, pełny etat do dnia porodu, późniejsza zmiana na 3/4 etatu Kasia przeszła na L4 na pełny etat, a po porodzie jej umowa została zmieniona na 3/4 etatu. Jej zasiłek macierzyński został wyliczony na podstawie wynagrodzenia z pełnego etatu, gdyż zmiana etatu nastąpiła już po rozpoczęciu pobierania zasiłku.
Monika, zmiana z pełnego etatu na 3/4 tuż przed L4 Monika na miesiąc przed porodem przeszła z pełnego etatu na 3/4. Zasiłek macierzyński został wyliczony już na podstawie nowego wymiaru etatu, ponieważ zmiana nastąpiła przed rozpoczęciem zwolnienia lekarskiego.
Podsumowując, wysokość zasiłku macierzyńskiego zależy od wymiaru czasu pracy oraz wynagrodzenia z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy. Zmiany etatu, które nastąpią po przejściu na L4, nie mają wpływu na wyliczenie zasiłku. Ważne jest, aby każda zmiana była odpowiednio udokumentowana i zgłoszona w ZUS.
Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej lub wsparcia w przygotowaniu pism związanych z wyliczeniem zasiłku macierzyńskiego? Oferujemy szybkie i rzetelne konsultacje online oraz kompleksowe przygotowanie dokumentacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2016 r., sygn. akt. I UK 268/15
4. Wyrok z dnia 20 stycznia 2016 r., sygn. akt II UK 206/15
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
