Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
W dniu 27 grudnia osiągnę wiek emerytalny. Kiedy mogę złożyć wypowiedzenie stosunku pracy, abym mogła otrzymać podwyżkę emerytury od 1 marca? Obowiązuje mnie 3-miesięczne wypowiedzenie. Czy mogę złożyć wypowiedzenie miesiąc wcześniej, czyli 1 grudnia? Czy będzie mi przysługiwać odprawa emerytalna? Czy mogę ją stracić, jeśli złożę wypowiedzenie przed osiągnięciem wieku emerytalnego?
Zgodnie z ustawą emerytalną art. 88. Waloryzacja emerytury i renty:
„1. Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1 marca.
2. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kwota świadczenia nie może ulec obniżeniu.
3. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w wysokości przysługującej ostatniego dnia lutego roku kalendarzowego, w którym przeprowadza się waloryzację.
4. Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed terminem waloryzacji”.
W związku z tym, aby otrzymała Pani waloryzację, musi mieć Pani prawo do świadczenia w lutym 2023 r. Może Pani już obecnie (w październiku) złożyć wypowiedzenie umowy o pracę (okres wypowiedzenia liczy się od 1 listopada) w związku z przejściem na emeryturę. Odprawa emerytalna przysługuje Pani w dniu ustania stosunku pracy. Stosunek pracy ustanie 31 stycznia 2023 roku. Od 1 lutego 2023 roku może mieć Pani przyznaną emeryturę, ale wniosek proszę złożyć jeszcze w styczniu. Proszę pamiętać, że ZUS ma 30 dni na wydanie decyzji.
„Odprawa emerytalna przysługuje pracownikowi przechodzącemu na emeryturę od pracodawcy, u którego pracownik przechodzący na emeryturę był zatrudniony w chwili przejścia na emeryturę. Prawo do odprawy emerytalnej przysługuje takiemu pracownikowi albo na podstawie przepisów ogólnych, powszechnie obowiązujących, albo na podstawie przepisów szczególnych, albo na podstawie postanowień zawartych w innych źródłach prawa pracy takich jak układy zbiorowe pracy. W art. 921 § 1 K.p. zostały ustalone minimalne uprawnienia pracownika z tytułu rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę, w układach zbiorowych pracy i regulaminach wynagradzania można jednak ukształtować zasady nabywania prawa do tego świadczenia i ustalania jego wysokości w sposób korzystniejszy dla pracowników od wynikającego z powołanego przepisu, co ma miejsce w PUZP obowiązującym u pozwanego.
Zgodnie z art. 921 § 1 K.p. pracownikowi spełniającemu warunki uprawniające do renty z tytułu niezdolności do pracy lub emerytury, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na rentę lub emeryturę, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia. W myśl § 2 tego artykułu pracownik, który otrzymał odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa. Brzmienie postanowień art. 48 ust. 1 i 4 obowiązującego u strony pozwanej układu zbiorowego pracy, który to powód wskazał jako podstawę dochodzonego roszczenia, w zakresie przesłanek do nabycia prawa do odprawy jest tożsame z regulacją zawartą w art. 921 § 1 i 2 K.p., zatem znajdzie w tej sprawie zastosowanie dorobek orzeczniczy do tego przepisu.
Zmiana statusu pracownika na status emeryta zgodnie z utrwalonym, jednolitym w tej kwestii orzecznictwem niekwestionowanym zresztą w tej sprawie, uprawnia pracownika do odprawy emerytalnej – o ile pracownik wcześniej takiego świadczenia nie otrzymał” (wyr. SR w Szczytnie z dnia 29 grudnia 2017 r., sygn. akt IV P 201/17).
Warunkiem nabycia odprawy emerytalnej jest zaistnienie związku czasowego pomiędzy zakończeniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., sygn. akt. II PK 149/10: „przypadkowy związek czasowy między ustaniem stosunku pracy a nabyciem prawa do emerytury nie może być potraktowany jako »przejście na emeryturę« w rozumieniu art. 921 § 1 Kodeksu pracy”.
Przykładowo można wskazać, iż w ocenie Sądu Najwyższego (wyr. SN z dnia 16 listopada 2000 r., sygn. akt. I PKN 81/00) „rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracownika z winy pracodawcy (art. 55 § 11 K.p.) nie może być uznane za ustanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę (art. 921 § 1 K.p.), wobec czego pracownikowi nie przysługuje odprawa pieniężna, choćby przed rozwiązaniem stosunku pracy posiadał ustalone prawo do emerytury”.
Złożenie wypowiedzenia przed osiągnięciem wieku emerytalnego
Pani Anna ma 63 lata i osiągnie wiek emerytalny 27 listopada 2022 roku. Jej umowa o pracę przewiduje 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Chcąc przejść na emeryturę 31 stycznia 2023 roku, Pani Anna złożyła wypowiedzenie 1 listopada 2022 roku, miesiąc przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Dzięki temu stosunek pracy zakończy się przed 1 lutego 2023 roku, co pozwoli jej na uzyskanie waloryzacji emerytury, która nastąpi 1 marca 2023 roku. Pani Annie przysługuje również odprawa emerytalna, ponieważ stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę.
Wypowiedzenie umowy o pracę po osiągnięciu wieku emerytalnego
Pan Krzysztof osiągnął wiek emerytalny 1 grudnia 2022 roku, ale nie złożył wypowiedzenia od razu. Zdecydował się kontynuować pracę do końca lutego 2023 roku, aby skorzystać z waloryzacji emerytury w marcu. 1 grudnia złożył wypowiedzenie z zachowaniem 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia, co spowodowało, że jego stosunek pracy zakończył się 28 lutego 2023 roku. Pan Krzysztof otrzymał zarówno waloryzację emerytury, jak i odprawę emerytalną, ponieważ spełnił warunki przejścia na emeryturę.
Utrata prawa do odprawy
Pani Barbara, mając na uwadze zbliżający się wiek emerytalny, zdecydowała się zakończyć pracę na własną rękę, rozwiązując umowę o pracę z dniem 30 października 2022 roku, miesiąc przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Mimo że miała prawo do emerytury, nie mogła ubiegać się o odprawę emerytalną, ponieważ jej stosunek pracy nie ustał bezpośrednio w związku z przejściem na emeryturę. W konsekwencji Pani Barbara straciła prawo do odprawy.
Wypowiedzenie umowy o pracę przed przejściem na emeryturę powinno być starannie zaplanowane, aby zapewnić sobie prawo do odprawy emerytalnej oraz skorzystanie z waloryzacji emerytury. Kluczowe jest złożenie wypowiedzenia w odpowiednim terminie, tak aby stosunek pracy ustał bezpośrednio w związku z przejściem na emeryturę. Zbyt wczesne rozwiązanie umowy może skutkować utratą niektórych świadczeń.
Potrzebujesz profesjonalnej pomocy prawnej online lub sporządzenia pism? Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybkie i rzetelne wsparcie w sprawach emerytalnych, pracowniczych i wielu innych! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
3. Wyrok Sądu Rejonowego w Szczytnie z dnia 29 grudnia 2017 r., sygn. akt IV P 201/17
4. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2011 r., sygn. akt. II PK 149/10
5. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r., sygn. akt. I PKN 81/00
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
