Autor: Grzegorz Partyka
Czy student studiów dziennych posiadający rentę rodzinną straci ją, jeżeli założy jednoosobową spółkę z o.o., czy też lepiej, by otworzył spółkę z wspólnikiem? Jaki procent udziału ewentualnie musi mieć wspólnik?
Do kwestii związanych z rentą rodzinną zastosowanie mają przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W art. 104 ustawa ta wskazuje, że prawo do emerytury i renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność za przychód przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zobacz również: Renta rodzinna a składki ZUS z umowy zlecenia
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 8 ust. 6 pkt 4 wskazuje, że za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się m.in. wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Wobec tego w sytuacji, gdy student będzie jedynym wspólnikiem, zostanie uznany za prowadzącego działalność gospodarczą, tym samym zobowiązanego do zgłoszenia się do ZUS-u jako płatnika składek oraz do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 4 w zw. z ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych studenci do ukończenia 26. roku życia nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu, ale tylko wówczas, gdy wykonują pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy-zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Regulacja ta nie ma więc zastosowania do studenta prowadzącego działalność gospodarczą.
Zobacz również: Wniosek o kontynuowanie renty rodzinnej
W związku z osiąganym przychodem renta rodzinna zostanie zmniejszona lub prawo do jej pobierania zostanie zawieszone zgodnie z art. 104 ustawy emerytalnej. Na podstawie tego przepisu prawo do renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty, świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, nie większą jednak niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązująca w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości 20,4% kwoty bazowej, obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r.
Sytuacja będzie się przedstawiać inaczej w przypadku spółki z kilkoma wspólnikami, gdyż przytoczony powyżej przepis ustawy systemowej mówi o wspólnikach spółki jednoosobowej. Wobec tego teoretycznie nie będą uznani za prowadzących działalność gospodarczą wspólnicy spółki z o.o., lecz nasuwa się pytanie, jaki powinien być rozkład udziałów pomiędzy nimi. Jeden ze wspólników może posiadać więcej udziałów niż drugi, lecz nie może ich posiadać „rażąco więcej” z przyczyn wskazanych poniżej.
Osoba mająca 99% udziałów w spółce nazywana jest „niemal jedynym” wspólnikiem, pojęcie to nie zostało jednakże zdefiniowane w przepisach prawa, a używane jest w orzecznictwie i doktrynie. Można jedynie domniemywać, że mowa o sytuacji, w której jeden ze wspólników posiada rażąco więcej udziałów niż pozostali. Rola pozostałych wspólników jest wówczas iluzoryczna, a spółka zostanie potraktowana jako jednoosobowa. Co za tym idzie, wspólnik większościowy będzie wówczas uznawany w rozumieniu przepisów ustawy systemowej jako prowadzący działalność gospodarczą.
Wskazanie jednoznacznie różnicy w liczbie udziałów, oddzielającej „niemal jedynego” wspólnika od udziałowca większościowego, jest w praktyce niemożliwe. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 15 listopada 2018 r. (sygn. akt III AUa 916/18) orzekł, że na użytek prawa ubezpieczeń społecznych wspólnika większościowego posiadającego 92% udziałów należy traktować jako jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a tego rodzaju spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową.
Zobacz również: Renta a praca na umowę zlecenie
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika