Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Mam orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym do dnia 30.06.2023 r. Jestem obecnie emerytem – najniższa emerytura. Małżonka ma emeryturę z KRUS-u. Moje pytanie dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Czy małżonka mogłaby ubiegać się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nade mną? Jeśli tak, to jakie procedury nas czekają aby przyznano świadczenie pielęgnacyjne?
Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, tj. członkiem rodziny, który legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:
Zobacz również: Lekki stopień niepełnosprawności a zasiłek z MOPS
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych „świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności
– jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji”.
Zobacz również: Jestem po udarze jakie świadczenia mi się należą?
Co istotne, zgodnie art. 17 ust. 1b ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej (jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia). Przepis ten został uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 21 października 2014 r. za niekonstytucyjny w zakresie, w jakim różnicuje on prawo do świadczenia pielęgnacyjnego osób sprawujących opiekę nad osobą niepełnosprawną po ukończeniu przez nią wieku określonego w tym przepisie ze względu na moment powstania niepełnosprawności. Pomimo że orzeczenie jest sprzed 7 lat, nadal jest aktualne, a mimo to ustawodawca nie zmienił treści art. 17 ust 1b i nadal wielokrotnie odmawia się wypłaty świadczenia, gdy niepełnosprawność powstała po 25. roku życia. Wniesienie odwołania od takiej decyzji do SKO, potem do WSA skutkuje jednak w zdecydowanej większości pozytywną decyzją i przyznaniem świadczenia.
W Państwa przypadku jest jednak inny problem. Zgodnie z art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli: osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 2019 r. o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. Nie mniej, i ten przepis został uznany przez Trybunał Konstytucyjny za niezgodny częściowo z Konstytucją w wyroku z 26 czerwca 2019 r. (SK 2/17). Trybunał wskazał, że wymieniony przepis traci moc w zakresie, w jakim stanowi, że świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, gdy osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy. A zatem opiekun mający ustalone prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy po złożeniu w ośrodku pomocy społecznej wniosku o świadczenie pielęgnacyjne powinien otrzymać decyzję pozytywną. Pana żona ma jednak ustaloną emeryturę. Ustalenie zaś prawa do emerytury dla opiekuna osoby o znacznym stopniu niepełnoprawności wyklucza możliwość ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne.
Warto jednak dodać, że ostatnio orzecznictwo NSA przychyla się do stanowiska, że gmina powinna przyznać świadczenie pielęgnacyjne po tym, jak uprawniony zawiesi emeryturę.
Zobacz również: Opieka nad partnerką po porodzie
Zawieszenie Emerytury w Celu Uzyskania Świadczenia
Pani Maria od kilku lat opiekuje się swoim mężem, Panem Janem, który po wypadku samochodowym ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Pani Maria otrzymuje emeryturę z ZUS, ale ze względu na intensywną opiekę nad mężem musiała zrezygnować z dodatkowej pracy zarobkowej. Pani Maria postanowiła złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne, jednak została poinformowana, że prawo do emerytury wyklucza możliwość uzyskania tego świadczenia. Zdecydowała się zawiesić swoją emeryturę i ponownie złożyć wniosek o świadczenie pielęgnacyjne. Dzięki zawieszeniu emerytury i pozytywnemu podejściu lokalnych władz, Pani Maria otrzymała świadczenie pielęgnacyjne, co pozwoliło jej skupić się na opiece nad mężem bez dodatkowych zmartwień finansowych.
Odwołanie od Decyzji i Wyrok Sądu
Pan Tomasz opiekuje się swoją żoną, Panią Anną, która cierpi na chorobę neurodegeneracyjną i posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Pani Anna straciła zdolność do samodzielnej egzystencji, a Pan Tomasz musiał zrezygnować z pracy, by zapewnić jej codzienną opiekę. Pomimo złożenia wniosku o świadczenie pielęgnacyjne, Pan Tomasz otrzymał odmowę ze względu na fakt, że niepełnosprawność żony została orzeczona po 25. roku życia. Pan Tomasz zdecydował się na odwołanie od decyzji do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), a następnie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA). Po długim procesie odwoławczym WSA przyznał rację Panu Tomaszowi, argumentując, że kryterium wieku jest niekonstytucyjne. Dzięki wyrokowi sądu Pan Tomasz uzyskał świadczenie pielęgnacyjne i mógł dalej opiekować się żoną bez obawy o utratę środków do życia.
Współpraca z Pomocą Społeczną
Pani Elżbieta opiekuje się swoim mężem, Panem Piotrem, który od urodzenia ma orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Pani Elżbieta jest na wcześniejszej emeryturze z KRUS, a ich wspólne dochody są niewystarczające, by pokryć wszystkie koszty związane z opieką i leczeniem Pana Piotra. Pani Elżbieta skontaktowała się z lokalnym ośrodkiem pomocy społecznej, by uzyskać informacje na temat możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego. Pracownik socjalny doradził jej, aby zawiesiła swoją emeryturę i złożyła wniosek o świadczenie, podkreślając niedawne orzeczenia sądowe wspierające takie działania. Po dopełnieniu formalności i zawieszeniu emerytury, Pani Elżbieta otrzymała świadczenie pielęgnacyjne. Świadczenie to znacząco poprawiło ich sytuację finansową, umożliwiając lepsze warunki opieki i rehabilitacji dla Pana Piotra.
W artykule omówiono możliwości uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego przez małżonka opiekującego się niepełnosprawnym partnerem, szczególnie w kontekście posiadania emerytury lub renty. Wskazano na konieczność zawieszenia emerytury, by móc otrzymać świadczenie, oraz na możliwość skutecznego odwołania się od decyzji odmownych dzięki wsparciu prawnemu. Przykłady z życia pokazują, że mimo trudności, zdeterminowane działanie i znajomość przepisów mogą prowadzić do uzyskania potrzebnego wsparcia finansowego.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowywaniu pism w zakresie uzyskiwania świadczeń pielęgnacyjnych i odwołań od decyzji administracyjnych, zapewniając wsparcie na każdym etapie procesu. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc w sprawach prawnych związanych z opieką nad osobami niepełnosprawnymi. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych - Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
