Autor: Michał Berliński
Dwa miesiące temu wysłałam pismo do zakładu pracy, w którym pracowałam 25 lat temu (firma nadal istnieje) o wydanie mi druku Rp-7. Otrzymałam odpowiedź, że nie ma go w archiwum. Za trzy miesiące przechodzę na emeryturę i druk Rp7 jest mi potrzebny. Jak ta sprawa wygląda z prawnego punktu widzenia? Czy mam prawo wystąpić z prośbą o wydanie druku Rp-7?
Problem, który Pani opisuje jest ostatnio dość często omawianym problemem, a to właśnie w związku ze zmianami prawnymi w zakresie przechowywania dokumentów pracowniczych i skrócenia czasu ich przechowywania do 50-ciu lat. Zacznijmy jednak od samego początku.
Druk ZUS Rp-7 jest jednym z podstawowych druków, które ZUS bierze pod uwagę przy ustalaniu prawa do świadczenia emerytalnego lub rentowego. Dokument stanowi podstawę do ustalenia jej wysokości z uwagi na fakt, iż zawiera informacje odnośnie wysokości odprowadzonych składek, a co za tym idzie wskazuje wysokość wynagrodzenia. Pracodawca, który zatrudnił pracownika po 1998 roku, na ogół nie musi mu wystawiać zaświadczenia na druku ZUS Rp-7. Zobowiązany jest jednak to zrobić, gdy zamierza on ubiegać się o rentę z tytułu niezdolności do pracy lub o emeryturę w związku z ukończeniem wymaganego wieku do końca 2014 r., a także w każdym przypadku, gdy pracownik tego zażąda. Powyższe jest regulowane przez przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
„Art. 125. [Obowiązki płatników składek]
1. Pracodawcy obowiązani są do:
1) współdziałania z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia;
2) wydawania pracownikowi lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do świadczeń i ich wysokości;
3) przygotowania wniosku o emeryturę i przedłożenia go za zgodą pracownika organowi rentowemu nie później niż na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia pracownika na emeryturę, z uwzględnieniem art. 182;
4) przygotowania, za zgodą pracownika, wniosku o rentę z tytułu niezdolności do pracy i przedłożenia go organowi rentowemu na 30 dni przed ustaniem prawa do zasiłków chorobowych;
5) poinformowania bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałej po nim rodziny o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go organowi rentowemu.
2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do innych płatników składek, z wyjątkiem zleceniodawców, osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego oraz płatników składek, którzy opłacają składkę za siebie i osoby współpracujące.
Art. 125a. [Szczegółowe obowiązki płatnika związane z wystawianiem zaświadczeń oraz przechowywaniem dokumentacji]
1. Płatnik składek jest zobowiązany, na żądanie organu rentowego, do wystawienia dokumentów (zaświadczeń) w celu udowodnienia okresów składkowych, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, oraz okresów nieskładkowych, o których mowa w art. 7 pkt 1, z uwzględnieniem ust. 2 i 5.
2. Płatnik składek jest zobowiązany do wystawienia dokumentów (zaświadczeń) w celu udowodnienia okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, okresów pracy górniczej oraz okresów pracy na kolei.
3. Płatnik składek jest zobowiązany do wystawienia zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności, o których mowa w art. 15 ust. 3.
4. Płatnik składek jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty, przez okres 50 lat od dnia zakończenia przez ubezpieczonego pracy u danego płatnika, z zastrzeżeniem ust. 4a.
4a. Płatnik składek jest zobowiązany przechowywać listy płac, karty wynagrodzeń albo inne dowody, na podstawie których następuje ustalenie podstawy wymiaru emerytury lub renty ubezpieczonego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, przez okres 10 lat od końca roku kalendarzowego. (…)”
Mając na uwadze powyższe, pracodawcy mają obowiązek na żądanie Pani lub organu takiego jak ZUS wystawić stosowne zaświadczenia.
Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu na druku ZUS Rp-7 może wystawić, co do zasady, wyłącznie ten pracodawca, który zatrudniał pracownika. Takie uprawnienie ma również następca prawny pracodawcy, który powstał w wyniku przekształceń własnościowych lub restrukturyzacji (np. spółka prawa handlowego utworzona po sprywatyzowaniu przedsiębiorstwa państwowego). W Pani przypadku ta sytuacja nie ma miejsca, bowiem jak Pani wskazuje Pani firma dalej istnieje.
Osoby, które pracowały przed 1 stycznia 1999 r. muszą natomiast przedłożyć zaświadczenie potwierdzające uzyskane w tym czasie wynagrodzenia (druk Rp7) w celu ustalenia kapitału początkowego, stanowiącego jeden ze składników podstawy obliczenia nowej emerytury, więc do takich osób należy Pani. Ale wskazać należy, że nawet gdyby Pani nie musiała ma Pani prawo otrzymać takie zaświadczenie(druk Rp7), bowiem brak jest w tym przypadku jakichkolwiek warunków, które musiałaby Pani spełnić.
Zobacz również: Dokumenty do wniosku o emeryturę
I teraz najważniejsze – pracodawca od zgłoszenia żądania druku Rp-7 ma na zrealizowanie obowiązku 7 dni. Zgodnie z art. 217 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego zaświadczenie Rp7 powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 7 dni. Pracodawca, który wbrew powyższemu obowiązkowi nie wyda dokumentu Rp-7 we wskazanym w kodeksie terminie, może zostać zmuszony do tego przez sąd.
To nie są jedyne konsekwencje. Zgodnie z obowiązującymi przepisami w przypadku gdy pracodawca nie wyda Pani zaświadczenia Rp-7 może Pani również żądać od niego odszkodowania na zasadach przewidzianych w Kodeksie cywilnym. Gdy nie otrzyma Pani zaświadczenia Rp7 Pani emerytura na pewno zostanie zaniżona. Różnica w wysokości stanowić będzie podstawę dochodzenia należności w formie odszkodowania, a za dowód służyć będzie jedynie Pani wniosek o wydanie zaświadczenia Rp-7 oraz fakt jego doręczenia pracodawcy.
Odszkodowanie w takim przypadku powinno być w wysokości nie niższej niż poniesiona przez pracownika szkoda, czyli powinno odpowiadać różnicy pomiędzy emeryturą otrzymaną a taką, którą pracownik otrzymałby, gdyby pracodawca wywiązał się z obowiązku wystawienia ZUS Rp-7 w terminie. Pracodawca odpowiada również za nieprawidłowe wskazanie kwot lub inne błędy w zaświadczeniu.
Wobec tego, jeśli zwróciła się Pani na piśmie, a termin 7 dni już upłynął proszę wezwać pracodawcę do wykonania obowiązku, który jest regulowany przez ww. przepisy. Proszę powołać się na powyższą argumentację i oczekiwać odpowiedzi.
Jan Kowalski, po 30 latach pracy w budownictwie, postanowił przejść na emeryturę. Miesiąc przed planowanym przejściem na emeryturę, zwrócił się do swojego ostatniego pracodawcy z prośbą o wydanie druku Rp-7, niezbędnego do obliczenia wysokości przysługującej mu emerytury. Pracodawca, zaskoczony prośbą, początkowo nie był pewien, jak postąpić, gdyż nie mieli w zwyczaju wydawać takich dokumentów. Jednakże, po zapoznaniu się z przepisami, uświadomił sobie obowiązek wydania zaświadczenia w terminie 7 dni. Dzięki szybkiej reakcji, Jan otrzymał wymagane dokumenty w ciągu tygodnia i mógł złożyć kompletny wniosek o emeryturę.
Ewa Nowak, nauczycielka z 25-letnim stażem pracy, zdecydowała się przejść na wcześniejszą emeryturę z powodu problemów zdrowotnych. Gdy zwróciła się do dyrekcji szkoły z prośbą o wydanie druku Rp-7, otrzymała informację, że szkoła nie posiada wszystkich wymaganych dokumentów w swoim archiwum. Sytuacja wydawała się skomplikowana, jednak Ewa, korzystając z informacji zawartych w przepisach, zwróciła się z pisemnym wezwaniem do dyrekcji, powołując się na swoje prawa. Szkoła, po konsultacji z prawnikiem, szybko odnalazła brakujące dokumenty i wydała Ewie potrzebne zaświadczenie, umożliwiając jej uzyskanie odpowiedniej emerytury.
Andrzej Tomaszewski, długoletni pracownik fabryki mebli, przygotowując się do przejścia na emeryturę, zauważył, że nie ma druku Rp-7, który jest kluczowy dla ustalenia wysokości jego świadczenia emerytalnego. Skontaktował się z działem kadr swojego pracodawcy, ale początkowo otrzymał odpowiedź, że firma nie jest w stanie wydać takiego dokumentu z powodu rzekomego braku danych. Niezrażony, Andrzej przedstawił pracodawcy wydrukowane przepisy, które jasno wskazywały na obowiązek wydania zaświadczenia. Po kilku dniach negocjacji, fabryka zgodziła się na przygotowanie i wydanie druku Rp-7, co umożliwiło Andrzejowi bezproblemowe złożenie wniosku o emeryturę.
Prośba o wydanie druku Rp-7 jest kluczowym krokiem dla osób przechodzących na emeryturę, które chcą ustalić wysokość swojego świadczenia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, pracodawcy są zobowiązani do współpracy z byłymi pracownikami w procesie gromadzenia niezbędnej dokumentacji, w tym wydania druku Rp-7. W przypadku trudności lub odmowy, pracownicy mają prawo dochodzić swoich roszczeń, w tym odszkodowania, co podkreśla znaczenie znajomości własnych praw i obowiązków zarówno przez pracodawców, jak i pracowników.
Potrzebujesz pomocy w uzyskaniu druku Rp-7 lub masz problemy z byłą pracą w kontekście emerytury? Nasz zespół ekspertów prawnych oferuje profesjonalne porady online oraz wsparcie w przygotowaniu niezbędnych pism, aby ułatwić Ci przejście na emeryturę bez zbędnych przeszkód. Skontaktuj się z nami już dziś! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
2. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - Dz.U. 1960 nr 30 poz. 168
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
