Autor: Adam Dąbrowski
Jestem czynnym nauczycielem bibliotekarzem. Dwa lata temu osiągnęłam wiek emerytalny i nadal pracuję. Moje koleżanki radzą mi, abym teraz, to jest do końca lutego, złożyła wniosek o świadczenie emerytalne, bo podobno jest „dobry przelicznik”, na który później nie ma co liczyć. Waham się z różnych powodów. Ktoś mi poradził, że mogę złożyć wniosek do ZUS i nadal pracować, ale oczywiście nie pobierać wtedy emerytury. Czy takie rozwiązanie jest w ogóle możliwe? Czy pracodawca może na to wyrazić zgodę?
Pani pracodawca ma prawo (formalnie) rozwiązać z Panią umowę z uwagi na to, że osiągnęła Pani powszechny wiek emerytalny. O ile nie byłaby to jedyna przyczyna rozwiązania umowy.
W uchwale z dnia 21 stycznia 2009 r. (II PZP 13/08), Sąd Najwyższy stwierdził, że osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę. W uzasadnieniu Sąd Najwyższy wskazał, iż pracodawca, który wypowiada umowę o pracę pracownikowi tylko z powodu osiągnięcia przez niego wieku emerytalnego, dopuszcza się dyskryminacji ze względu na wiek.
Sytuacja, w jakiej ma Pani prawo do uzyskania świadczenia emerytalnego (a co najmniej ustalenia jego wysokości) oraz możliwość dalszej pracy, nie jest czymś nadzwyczajnym. Przy czym może Pani zarówno pobierać świadczenie emerytalne oraz dalej pracować lub nie pobierać tego świadczenia i dalej pracować.
Warunkiem otrzymywania świadczenia jest formalne rozwiązanie umowy. Potem ewentualne ponowne jej zawarcie, ale już jako emeryt. Żaden przepis nie wskazuje, ile ma trwać przerwa w zatrudnieniu, aby pracownik mógł otrzymać świadczenie emerytalne w przypadku kontynuowania zatrudnienia u tego samego pracodawcy. Przyjmuje się, że pracownik zwolni się na jeden dzień i kolejnego dnia zatrudni ponownie.
Uzyskanie prawa do pobierania emerytury nie jest jednoznaczne z automatycznym otrzymaniem emerytury oraz jednoczesnym zwolnieniem z dotychczasowego miejsca pracy. Aby rozpocząć pobieranie świadczenia emerytalnego, należy złożyć stosowny wniosek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Należy jednak wiedzieć, że nie ma przepisu nakazującego osobom, które osiągnęły wiek emerytalny, przechodzenie na emeryturę. Decyzję w tym zakresie podejmuje samodzielnie pracownik. Najważniejszy jest fakt, iż warunkiem koniecznym do przejścia na emeryturę jest rozwiązanie stosunku pracy oraz dostarczenie do ZUS świadectwa pracy. Tylko wówczas ZUS może wydać decyzję o terminie rozpoczęcia pobierania emerytury przez daną osobę.
Jeżeli nie rozwiąże Pani stosunku pracy, wtedy będzie miało miejsce zawieszenie prawa do emerytury. Zawieszenie będzie obowiązywało do momentu, gdy nie rozwiąże Pani stosunku pracy oraz nie dostarczy do ZUS świadectwa pracy. Mówi o tym artykuł 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych:
„Art. 103a.8) Prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego.”
Wola pracodawcy, co do zasady, nie ma tutaj większego znaczenia. Nie wyraża on zgody na to, by mogła Pani przejść na emeryturę. Nie wyraża on zgody na to, by mogła Pani złożyć wniosek o ustalanie prawa do emerytury i jej zawieszenie z powodu trwania dotychczasowego zatrudnienia. Nie wyraża zgody na Pani dalsze zatrudnienie. Ale może nie zgodzić się na Pani dalsze zatrudnianie i rozwiązać umowę, proponując (lub nie) jej ponowne zawarcie z Panią jako emerytką.
Pani Ewa – Bibliotekarka
Pani Ewa, nauczycielka bibliotekarka w liceum, osiągnęła wiek emerytalny dwa lata temu. Mimo to kontynuuje pracę, ciesząc się dobrymi relacjami z uczniami i kolegami z pracy. Na początku bieżącego roku koleżanki poinformowały ją, że istnieje możliwość korzystnego przelicznika emerytury. Pani Ewa zdecydowała się złożyć wniosek o świadczenie emerytalne, jednak nie podjęła jeszcze decyzji, czy od razu skorzystać z emerytury, czy zawiesić ją i nadal pracować.
Pan Janusz – Pracownik budowlany
Pan Janusz, pracownik firmy budowlanej, osiągnął wiek emerytalny, ale ze względu na duże zapotrzebowanie na jego usługi pracodawca zaproponował mu kontynuowanie pracy. Janusz skonsultował się z doradcą ZUS, który wyjaśnił mu, że może złożyć wniosek o emeryturę, rozwiązać umowę o pracę na jeden dzień i następnie ponownie zostać zatrudniony. W ten sposób Janusz otrzymuje świadczenie emerytalne oraz wynagrodzenie za dalszą pracę.
Pani Teresa – Pracownica administracyjna
Pani Teresa pracuje w administracji publicznej i osiągnęła wiek emerytalny w poprzednim roku. Otrzymała informacje, że w jej zakładzie pracy praktykuje się składanie wniosków o emeryturę z jednoczesnym zawieszeniem świadczenia. Pani Teresa zdecydowała się na to rozwiązanie – złożyła wniosek w ZUS, a po potwierdzeniu zawieszenia świadczenia kontynuuje pracę na swoim stanowisku.
Decyzja o przejściu na emeryturę zależy od pracownika, który może złożyć wniosek o świadczenie emerytalne, a następnie zawiesić jego pobieranie, kontynuując pracę. Warunkiem rozpoczęcia pobierania emerytury jest rozwiązanie stosunku pracy i dostarczenie świadectwa pracy do ZUS. Pracodawca nie może jednostronnie wymusić na pracowniku przejścia na emeryturę z powodu osiągnięcia wieku emerytalnego, gdyż takie działanie może być uznane za dyskryminację.
Aby uzyskać pomoc prawną lub zamówić profesjonalne pismo, opisz swój problem w formularzu pod artykułem. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 stycznia 2009 r. II PZP 13/08
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
