Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Osoba prowadząca działalność gospodarczą opłacająca podatek dochodowy na podstawie karty podatkowej uzyskała prawo do renty rodzinnej po zmarłej małżonce. Jakim składkom ZUS podlega przedsiębiorca w momencie uzyskania prawa do renty rodzinnej? Czy też inaczej – które składki są obowiązkowe? I czy opłacając kartę podatkową, mogłaby być także zwolniona ze składki zdrowotnej? Jaki kodem oznaczyć taką osobę w systemie ZUS: 054020? Na których formularzach zgłosić taką osobę, jeśli będzie podlegać składkom?
Na wstępie wyjaśniam, że zgodnie z ogólną zasadą przedsiębiorca posiadający prawo do renty nie ma obowiązku opłacania społecznych składek ZUS. Może natomiast dobrowolnie zdecydować się na regulowanie składek emerytalnej i rentowej. Istotne jednak, że opłacanie tych składek automatycznie pociąga za sobą obowiązek opłacania składki wypadkowej.
Natomiast co do zasady prawo do renty nie zwalnia przedsiębiorcy z opłacania składki zdrowotnej – jest ona generalnie obowiązkowa. Jednocześnie istnieje możliwość uzyskania ulgi w zakresie zwolnienia również ze składki zdrowotnej.
Wskazuję, że zgodnie z art. 82 ust. 8 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych „składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osobę, której świadczenie emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego wynagrodzenia, od tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c, lub tytułu, o którym mowa w art. 66 ust. 1 pkt 1a, w przypadku gdy osoba ta:
1) uzyskuje dodatkowe przychody z tego tytułu w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub
2) opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej”.
Zatem, jeżeli świadczenia rentowe takiego przedsiębiorcy nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz uzyskuje on dodatkowe przychody z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej, jest zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu tej działalności (art. 82 ust. 8).
Jednocześnie podkreślam, że zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorca mający ustalone prawo do emerytury lub renty podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 9 ust. 5 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – dalej u.s.u.s.). Warto dodać, że powyższe nie dotyczy przedsiębiorcy, który ma ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy, gdyż taki przedsiębiorca podlega obowiązkowo ww. ubezpieczeniom do dnia ustalenia prawa do emerytury (art. 9 ust. 4c u.s.u.s.). W orzecznictwie sądowym przyjmuje się, że pojęcie renty z tytułu niezdolności do pracy użyte w art. 9 ust. 4c u.s.u.s. to renta z tytułu niezdolności do pracy wypłacana przez ZUS (wyrok SA w Białymstoku z 19.04.2017 r., sygn. akt III AUa 989/16). Takie stanowisko w omawianym zakresie prezentuje również ZUS (indywidualna interpretacja z 25.11.2019 r., DI/100000/43/1028/2019). W tym miejscu wskazuję, że przepis art. 9 ust. 4c u.s.u.s. nie dotyczy zatem rolniczej renty z tytułu niezdolności do pracy, policyjnej renty inwalidzkiej czy też renty rodzinnej.
Zaś przedsiębiorca, dla którego ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dobrowolne, podlega obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu tylko wtedy, gdy zgłosi się do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych (art. 12 ust. 1 u.s.u.s.).
Podsumowując, w świetle powyższego uzasadnione jest stanowisko, że przedsiębiorca, który posiada ustalone prawo do renty rodzinnej, podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, czyli nie jest z mocy prawa do obowiązkowego opłacania składek ZUS, zaś w przypadku rozliczania się w oparciu o kartę podatkową jest zwolniony również z obowiązku opłacania składki zdrowotnej.
Natomiast kod zgłoszenia do ZUS osoby pobierającej rentę rodzinną to 05 10 20. Taka osoba powinna zgłosić się do ZUS na formularzu ZUA.
Przedsiębiorca, który uzyskał prawo do renty rodzinnej, może dobrowolnie opłacać składki emerytalne i rentowe, a składka zdrowotna jest co do zasady obowiązkowa. Jednak opłacając podatek w formie karty podatkowej i spełniając określone warunki, może być zwolniony ze składki zdrowotnej. Taka osoba powinna zgłosić się do ZUS na formularzu ZUA z odpowiednim kodem. Aby dowiedzieć się więcej, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Potrzebujesz porady prawnej lub pomocy w przygotowaniu pisma? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi specjaliści skontaktują się z Tobą, by zaproponować najlepsze rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
2. Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - Dz.U. 1998 nr 137 poz. 887
3. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 19.04.2017 r., sygn. akt III AUa 989/16
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika