Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Mam 42 lata i od 5 lat rentę rodzinną po zmarłym emerytowanym już mężu funkcjonariuszu. Dzieci też mają rentę. Chciałabym ponownie wyjść za mąż. Czy stracę prawo do co miesięcznego świadczenia rentowego, a w przyszłości, gdy skończę 50 lat i moje najmłodsze dziecko skończy naukę (teraz ma 9 lat). będę w pełni mogła przejść na rentę po pierwszym mężu? Czy zawierając związek małżeński, stracę wszystkie prawa po pierwszym mężu?
Zgodnie z art. 65 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny osoby, która w chwili śmierci miała ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniała warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń.
Z tego wynika, że renta rodzinna jest zawsze zależna od świadczenia zmarłego. Oznacza to, że jej przeliczenie jest możliwe wyłącznie wówczas, gdy możliwe jest przeliczenie świadczenia, które otrzymywała osoba przed śmiercią.
Zgodnie z art. 70 ustawy „wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:
1) w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
2) wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej”.
Małżonka rozwiedziona lub wdowa, która do dnia śmierci męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia warunków określonych powyżej miała w dniu śmierci męża prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem lub ugodą sądową.
Zobacz również: Renta po mężu w Niemczech
W myśl art. 73 oraz 74 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wysokość renty jest uzależniona od ilości osób uprawnionych i w przypadku jednej osoby uprawnionej wynosi ona 85% świadczenia, które przysługiwałoby zmarłemu; dla dwóch osób to 90% świadczenia, natomiast przy trzech lub więcej osobach – 95% tego świadczenia. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, która podlega podziałowi na równe części między uprawnionych.
Z przepisu art. 70 ustawy ani z żadnego innego przepisu nie wynika, że ponowne zawarcie związku małżeńskiego przez wdowę pobierającą rentę rodzinną jest podstawą do uchylenia decyzji o przyznaniu renty rodzinnej. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt III AUa 231/04, stwierdził, iż brak ustawowych podstaw do twierdzenia, że wdowa, która ponownie zawarła związek małżeński, wobec utraty statusu wdowy, traci prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. W uzasadnieniu wyroku sąd wskazał, że brak takich rozwiązań w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ponad wszelką wątpliwość świadczy o tym, iż nie przewidują one nawet (wskutek zawarcia przez wdowę kolejnego związku małżeńskiego) szczególnej sytuacji, wywołującej zawieszenie prawa do renty rodzinnej. Tym bardziej brak ustawowych podstaw do (idącego dalej) twierdzenia, że wdowa, która ponownie zawarła związek małżeński, wobec utraty statusu wdowy, traci prawo do renty rodzinnej po pierwszym mężu. W takim właśnie zakresie regulacja prawa do renty rodzinnej jest jednolita i ustawa nie przewiduje żadnych odstępstw i z tych przyczyn, w ocenie Sądu Apelacyjnego, art. 101 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie może mieć zastosowania w niniejszej sprawie.
Zobacz również: Renta rodzinna dla wdowy
Tak więc ponowne zawarcie związku małżeńskiego przez wdowę pobierającą rentę rodzinną nie jest podstawą do uchylenia decyzji o przyznaniu renty rodzinnej. W sytuacji śmierci drugiego męża byłaby Pani uprawniona po nim do renty rodzinnej. Jednak moim zdaniem zachodziłby tutaj zbieg prawa do świadczeń, o którym mowa w art. 95 ustawy o emeryturach: „w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego”. Tak więc w mojej opinii nie mogłaby Pani pobierać 2 rent rodzinnych.
Zgodnie z przepisami ustawy jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej niż jedna osoba i jedna lub kilka z tych osób zgłosi wniosek o wyłączenie z kręgu osób uprawnionych do renty, prawo do renty rodzinnej ulegnie ponownemu ustaleniu z pominięciem tej osoby.
Wniosek powyższy jest okolicznością powodującą ustanie prawa do renty rodzinnej tej osoby. Ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej dla pozostałych osób uprawnionych do renty następuje od miesiąca, od którego wstrzymano wypłatę renty tej osobie. Jednakże na jej wniosek prawo do renty rodzinnej ulega ponownemu ustaleniu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca zgłoszenia wniosku.
Zobacz również: Wniosek o przeliczenie renty rodzinnej
Ania, 48 lat, wdowa po strażaku
Ania otrzymuje rentę rodzinną po swoim mężu, który był strażakiem i zmarł w wyniku wypadku podczas służby. Po pięciu latach od jego śmierci, Ania zdecydowała się ponownie wyjść za mąż. Dzięki dokładnej analizie przepisów i konsultacji z ekspertem z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dowiedziała się, że jej nowy związek małżeński nie wpłynie na prawo do otrzymywania renty rodzinniej, co dało jej poczucie stabilności finansowej.
Karol, 52 lata, wdowiec po nauczycielce
Karol jest emerytowanym policjantem, który po śmierci żony, nauczycielki, pozostał sam z dwojgiem dzieci w wieku szkolnym. Otrzymuje rentę rodzinną, która stanowi ważne wsparcie finansowe dla jego rodziny. Karol rozważał zawarcie nowego związku małżeńskiego, ale obawiał się utraty renty. Po konsultacji z doradcą prawnym zrozumiał, że jego dzieci nadal będą uprawnione do renty, niezależnie od jego stanu cywilnego, co rozwiało jego wątpliwości.
Ewa, 45 lat, wdowa po informatyku
Ewa od dziesięciu lat otrzymuje rentę rodzinną po zmarłym mężu, który pracował jako informatyk. Dzięki rentom rodzinnym mogła zapewnić stabilne wychowanie swoim trzem dzieciom. Gdy najmłodsze dziecko skończyło 18 lat, Ewa zastanawiała się, jak ponowne wyjście za mąż wpłynie na jej sytuację. Uspokoiła się, gdy dowiedziała się, że zawarcie nowego związku małżeńskiego nie pozbawi jej prawa do renty, której wysokość zostanie przeliczona i dostosowana do nowej sytuacji życiowej, dopóki spełnia warunki określone przez prawo.
Zawarcie nowego związku małżeńskiego przez osobę pobierającą rentę rodzinną po zmarłym mężu nie musi automatycznie oznaczać utraty prawa do tego świadczenia. Kluczowe są tu odpowiednie warunki i przepisy prawne, które pozwalają na zachowanie renty pod określonymi warunkami. Artykuł ten dostarcza ważnych informacji, które mogą rozwiać wątpliwości i pomóc osobom w podobnej sytuacji podjąć świadomą decyzję dotyczącą swojego życia i finansów.
Potrzebujesz profesjonalnej porady prawnej dotyczącej renty rodzinnej po zawarciu nowego związku małżeńskiego? Skontaktuj się z nami! Oferujemy kompleksowe konsultacje online i pomoc w przygotowaniu wszelkich niezbędnych pism, aby zapewnić Ci spokój i bezpieczeństwo finansowe. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 22 września 2005 r., sygn. akt III AUa 231/04
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
