Autor: Marta Handzlik
Podczas kontroli prawidłowości zwolnienia lekarskiego nie było mnie w domu. Na zwolnieniu jestem 30 dni po zabiegu, o czym wie pracodawca. Niezwłocznie na drugi dzień napisałam na wskazany adres e-mail z zawiadomienia, dlaczego nie było mnie w domu. Ale na ww. zawiadomieniu napisali, że powinnam jeszcze osobiście wyjaśnić tę sprawę w siedzibie pracodawcy. Nigdzie w przepisach nie znalazłam, że muszę oprócz pisemnego wyjaśnienia robić to jeszcze osobiści. Tym bardziej, że pracodawca wiedział o mojej nieobecności, bo po otrzymaniu zwolnienia zaraz zadzwoniłam i o tym powiedziałam, że mam jeszcze problem z wygojeniem się rany. Zwolnienie jest już od lekarza rodzinnego, bo ze szpitala w razie problemów tam mnie odesłali, na zwolnieniu jest zaznaczone, że mogę chodzić. Przełożony też to wiedział. Proszę o radę, czy naprawdę muszę iść i się tłumaczyć osobiście?
Pracodawca, który nie zastał pracownika w domu w trakcie zwolnienia lekarskiego, sporządza z tej czynności protokół, a następnie przedkłada go ubezpieczonemu wraz z pismem wyznaczającym termin na złożenie wyjaśnień o przyczynie nieobecności. Pracodawca nie ma podstaw prawnych do żądania od pracownika dowodów potwierdzających prawdziwość złożonych przez niego wyjaśnień. Zatem nieprzedłożenie przez pracownika takich dowodów nie stanowi podstawy do odmowy prawa do wypłaty świadczenia za okres zwolnienia lekarskiego. Odmowa wypłaty może nastąpić w wyniku postępowania wyjaśniającego na wniosek pracodawcy i stwierdzenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych o nieprawidłowości w wykorzystywaniu zwolnienia lekarskiego.
Na podstawie art. 68 ustawy o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa „Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnik składek mający prawo do wypłaty zasiłków mogą dokonać sprawdzenia prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego poprzez jego kontrolę. Kontrola może zostać dokonana zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 27.07.1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich”. Istotą kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego jest sprawdzenie, czy w okresie niezdolności do pracy ubezpieczony nie wykonuje pracy zarobkowej lub też nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem. Dla celów przeprowadzenia kontroli płatnik składek wystawia imienne upoważnienie uprawniające do dokonania kontroli w miejscu zamieszkania, czasowego pobytu lub wykonywania pracy przez chorego ubezpieczonego.
Zobacz również: Komisja ZUS zwolnienie od psychiatry
Protokół ten przedkłada się ubezpieczonemu w celu wniesienia do niego uwag. Ubezpieczony, który został skontrolowany w zakresie wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, ma pełne prawo do ustosunkowania się do zarzucanych mu nieprawidłowości, a pracodawca musi uwzględnić jego wyjaśnienia.
Zobacz również: Kontrola żołnierza na zwolnieniu lekarskim
Jeżeli podczas przeprowadzanej kontroli stwierdzono nieobecność ubezpieczonego w miejscu jego zamieszkania lub pobytu, kontrola powinna zostać ponowiona, a przyczyny nieobecności pracownika wyjaśnione. Pracodawca kontrolujący wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego wyznacza pracownikowi termin na wniesienie uwag do protokołu kontroli i ustosunkowanie się do niego poprzez wyjaśnienie przyczyny nieobecności w trakcie kontroli. W przypadku uzyskania informacji od pracownika o powodzie nieobecności, np. wizyta u lekarza, zakup leków w aptece, nieobecność ta może zostać usprawiedliwiona. Ponadto nie ma podstaw prawnych do żądania przez zakład pracy jakichkolwiek dokumentów potwierdzających złożone przez ubezpieczonego wyjaśnienia czy składania wyjaśnień ustnie osobiście przez pracownika.
Zobacz również: Praca na zwolnieniu lekarskim konsekwencje dla pracownika
Wizyta u lekarza
Pani Anna po operacji kolana przebywała na zwolnieniu lekarskim. Pracodawca przeprowadził kontrolę i nie zastał jej w domu. Pani Anna przebywała w tym czasie na umówionej wizycie kontrolnej u lekarza prowadzącego, co było niezbędne ze względu na problemy z gojeniem się rany. Następnego dnia wysłała e-mail z wyjaśnieniem sytuacji, dołączając potwierdzenie wizyty. Pracodawca uznał wyjaśnienie i nie podjął dalszych działań.
Zakup leków
Pan Tomasz, będąc na zwolnieniu lekarskim z powodu zapalenia płuc, musiał udać się do apteki po leki przepisane przez lekarza. W trakcie jego nieobecności kontroler nie zastał go w domu. Pan Tomasz zaraz po powrocie napisał e-mail z wyjaśnieniem i przedstawił paragon z apteki jako dowód zakupu leków. Pracodawca zaakceptował jego wyjaśnienie.
Wizyta w przychodni
Pani Katarzyna podczas zwolnienia lekarskiego udała się do przychodni na badania zalecone przez lekarza rodzinnego. W tym czasie kontroler nie zastał jej w domu. Następnego dnia pani Katarzyna poinformowała pracodawcę e-mailem o przyczynie nieobecności, wskazując datę i godzinę wizyty w przychodni. Pracodawca nie miał zastrzeżeń i nie zgłosił sprawy do ZUS.
Podczas kontroli zwolnienia lekarskiego nieobecność w domu może budzić wątpliwości pracodawcy, jednak nie zawsze oznacza naruszenie przepisów. Pracownik ma prawo do opuszczania miejsca zamieszkania, jeśli zwolnienie na to pozwala, a powodem wyjścia są uzasadnione potrzeby, takie jak wizyta u lekarza czy zakup leków. Kluczowe jest szybkie poinformowanie pracodawcy o przyczynie nieobecności, najlepiej w formie pisemnej. Pracodawca nie ma prawa żądać osobistego stawiennictwa w celu złożenia wyjaśnień ani dodatkowych dowodów potwierdzających prawdziwość podanych informacji.
Jeśli masz wątpliwości dotyczące swoich praw w trakcie zwolnienia lekarskiego lub potrzebujesz wsparcia w kontakcie z pracodawcą, skorzystaj z naszych porad prawnych online. Nasi doświadczeni specjaliści udzielą Ci szybkiej i rzetelnej pomocy, wyjaśnią przepisy oraz podpowiedzą, jak skutecznie bronić swoich praw. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać profesjonalne wsparcie bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika