Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
31 lipca zlikwidowano moje stanowisko (dostałam wypowiedzenie po 5 latach) pracy, a na 31 grudnia pracodawca zlikwidował – zamknął swoją firmę. Zarejestrowałam się w urzędzie pracy i po 180 dniach wystąpiłam do ZUS-u o zasiłek przedemerytalny. Do dnia rozwiązania stosunku pracy ukończyłam 56 lat życia i udokumentowałam łącznie 28 lat 10 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Czy w tym przypadku ZUS może mi odmówić zasiłku przedemerytalnego? Jaki musi być okres likwidacji zakładu pracy po zlikwidowaniu mojego stanowiska (między innymi z powodu pandemii COVID-19)?
Prawo do świadczenia przedemerytalnego mają m.in. osoby, których stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy, o których mowa w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jedną z takich przyczyn jest likwidacja stanowiska pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych lub technologicznych.
Osoby, które zostały zwolnione z pracy z powyższego powodu, by otrzymać świadczenie przedemerytalne, muszą:
„Świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 180 dni pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:
1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;
2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;
3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 180-dniowy okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych”.
Zobacz również: Termin złożenia wniosku o emeryturę po świadczeniu przedemerytalnym
Z uwagi na to, że udokumentowała Pani 28 lat 10 miesięcy i 3 dni okresów składkowych i nieskładkowych, to by mieć prawo do zasiłku przedemerytalnego, winna Pani ukończyć co najmniej 56 lat najpóźniej w dniu, w którym pracodawca rozwiązał z Panią umowę o pracę, w przyczynie rozwiązania mieć wskazaną przyczynę związaną z niewypłacalnością pracodawcy i co najmniej 6 miesięcy być u tegoż pracodawcy zatrudnia przez rozwiązaniem umowy. Znamienne jest zatem to, na jakiej podstawie pracodawca rozwiązał z Panią umowę o pracę. Nie wystarczy rozwiązanie z winy pracodawcy, lecz z przyczyn dotyczących jego niewypłacalności lub z powodu likwidacji.
„Niewypłacalność pracodawcy zachodzi w przypadkach, o których mowa w art. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy i ma miejsce, gdy sąd upadłościowy lub restrukturyzacyjny, na podstawie przepisów Prawa upadłościowego lub Prawa restrukturyzacyjnego, wyda postanowienie o:
1) ogłoszeniu upadłości pracodawcy lub wszczęciu wobec niego wtórnego postępowania upadłościowego;
2) otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, o którym mowa w art. 2 pkt 2–4 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2019 r. poz. 243, 326, 912, 1655, 1802 i 2089);
3) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości pracodawcy, jeżeli jego majątek nie wystarcza lub jedynie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania;
4) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości w przypadku stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania”.
Ocena, czy w Pani przypadku doszło do rozwiązania umowy o pracę z powodu likwidacji pracodawcy, zależy od konkretnych okoliczności faktycznych. Mówi się, że likwidacja jest pewnym procesem, zwykle rozciągniętym w czasie. Stąd też na gruncie art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 170) nie można dekodować tego pojęcia poprzez stwierdzenie faktycznego, jak i prawnego unicestwienia pracodawcy (osoby fizycznej). Odmienna wykładnia wykluczałaby możliwość rozwiązania z pracownikiem stosunku pracy z uwagi na brak do tego uprawnionego podmiotu, a przecież likwidacja pracodawcy nie jest zdarzeniem powodującym wygaśnięcie umowy o pracę. Formalne i trwałe zaprzestanie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej jest likwidacją pracodawcy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 170 ze zm.). Tak orzekł SN w wyroku z 22.04.2015 r., sygn. akt I UK 185/14.
Zobacz również: Likwidacja stanowiska pracy a emerytura
Jak Pani widzi, nie chodzi o to, po jakim czasie od dnia wypowiedzenia umowy doszło do likwidacji, ale o to, czy w dacie rozwiązywania umowy o pracę miała miejsce którakolwiek z przesłanek (warunków z art. 3 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy). Jeśli nie – to nie nabędzie Pani prawa do owego świadczenia.
Nie ma znaczenia rozwiązanie umowy z powodu likwidacji stanowiska pracy, tj. z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu art. 2 pkt 29 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, bowiem by nabyć prawo do świadczenia na tej podstawie, musiałaby Pani do dnia rozwiązania stosunku pracy z powodu likwidacji stanowiska pracy być zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyć co najmniej 55 lat oraz posiadać okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat. A zatem okres uprawniający do emerytury jest w Pani przypadku za krótki, by skorzystać ze świadczenia na tej podstawie.
Zmiany wywołane przez pandemię COVID-19 dotyczą kwestii czasu, który obywatele mają na złożenie dokumentów. Zwykle jest to 30 dni od momentu ich otrzymania, a ze względu na COVID-19 rząd wydłużył termin na złożenie dokumentów do 30 dni, ale liczonych od ustania obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z COVID-19.
Zobacz również: Prawo do świadczenia przedemerytalnego a przyczyna zwolnienia na świadectwie pracy
Przedsiębiorstwo produkcyjne w kryzysie
Maria pracowała w fabryce tekstylnej przez ponad 20 lat. W wyniku globalnego spadku popytu na produkty tekstylne, spowodowanego m.in. przez pandemię COVID-19, jej pracodawca zdecydował się na restrukturyzację firmy. W lipcu firma zlikwidowała dział, w którym Maria była zatrudniona, a w grudniu ogłosiła upadłość. Maria, mając 57 lat i 25 lat stażu pracy, zarejestrowała się jako bezrobotna i po 180 dniach ubiegała się o zasiłek przedemerytalny.
Zamknięcie małego biznesu
Jan był kucharzem w lokalnej restauracji, która prosperowała przez prawie 15 lat. Niestety, ograniczenia wprowadzone w związku z pandemią COVID-19 drastycznie zmniejszyły liczbę klientów, a restauracja nie była w stanie utrzymać się na rynku. Po zlikwidowaniu jego stanowiska pracy w czerwcu, restauracja została zamknięta na stałe w listopadzie tego samego roku. Jan, w wieku 58 lat i z 32-letnim stażem pracy, znalazł się w trudnej sytuacji finansowej i zwrócił się o pomoc do urzędu pracy oraz ZUS-u.
Zakończenie działalności przez przedsiębiorcę
Ewa prowadziła własną działalność gospodarczą - kwiaciarnię. Przez lata biznes kwitł, ale konkurencja internetowa i skutki ekonomiczne pandemii COVID-19 znacząco obniżyły jej dochody. W październiku Ewa zdecydowała się zamknąć kwiaciarnię. Jako samozatrudniona, przez lata opłacała składki na własne ubezpieczenie społeczne. Po zakończeniu działalności, mając 55 lat i 30 lat stażu pracy, Ewa musiała zmierzyć się z wyzwaniem uzyskania wsparcia przedemerytalnego od ZUS.
Likwidacja stanowiska pracy i późniejsze zamknięcie firmy mogą otworzyć drogę do zasiłku przedemerytalnego dla osób spełniających określone kryteria wiekowe i mających wymagany staż pracy. W artykule przedstawiono kluczowe informacje dotyczące prawa do świadczenia przedemerytalnego w kontekście zlikwidowanego zakładu pracy, podkreślając znaczenie rejestracji jako bezrobotny oraz spełniania warunków określonych przez przepisy. Przykłady z życia ilustrują różnorodność sytuacji, w których pracownicy mogą ubiegać się o to wsparcie, podkreślając jednocześnie złożoność procesu i konieczność dokładnego dokumentowania swojej sytuacji zawodowej i ubezpieczeniowej.
Potrzebujesz wsparcia w uzyskaniu zasiłku przedemerytalnego po likwidacji stanowiska pracy? Skorzystaj z naszych porad prawnych online i profesjonalnej pomocy w przygotowaniu niezbędnych pism. Nasz zespół ekspertów jest tutaj, aby Ci pomóc na każdym kroku. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
