Kontrola ZUS a nieaktualny adres, jak wytłumaczyć się i uratować zasiłek?

Nieobecność ubezpieczonego pod adresem zameldowania podczas kontroli ZUS

Tytułem wstępu wskazuję, że zwolnienie lekarskie jest stwierdzeniem niezdolności do pracy, co powoduje, że konsekwencją stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego jest utrata prawa do zasiłku chorobowego i to całego (nie tylko za okres ewentualnego wykorzystania zwolnienia niezgodnie z jego celem).

Ilekroć pracodawca lub ZUS w toku kontroli nie zastanie pracownika na L4 w miejscu zamieszkania (pobytu) – które wskazał pracownik – to pracownik ma obowiązek wyjaśnić przyczynę nieobecności. Sam fakt, że Pana w domu nie było, nie świadczy o nadużyciu, czyli o tym, że wykorzystał Pan zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem. Skoro był Pan w tej samej miejscowości w innym swoim lokalu (mieszkaniu) i ma Pan świadków na to, że tam przebywa od X czasu (przez całe L4), ale zwyczajnie zapomniał Pan wskazać ten adres, to wówczas Pan się wytłumaczy. Jednak co do zasady Pana obowiązkiem było wskazać miejsce, w jakim będzie Pan przebywać w czasie L4 (jeśli są to dwa miejsca, to wskazać je), tak by pracodawca lub ZUS w razie Pańskiej nieobecności w jednym z nich mógł sprawdzić w drugim. Natomiast brak wskazania nie oznacza, że pracownik automatycznie wykorzystał zwolnienie niezgodnie z jego celem. Wszak mógł wyjść do apteki, bo nie ma nikogo bliskiego, czy chociażby do sklepu po artykuł pilnej potrzeby, czy po prostu przebywać tam od dłuższego czasu, ale zapomnieć złożyć tę informację.

Kiedy zwolnienie lekarskie jest wykorzystywane niezgodnie z celem?

Sama nieobecność w dniu kontroli nic jeszcze nie oznacza i nie daje z automatu prawa do zabrania L4 i zażądania jego zwrotu za cały okres. Zwolnienie jest wykorzystywane niezgodnie z celem, a w konsekwencji wstrzymywane, a wypłacone żądane do zwrotu, tylko jeśli pracownik:

• wykonuje pracę zarobkową w czasie L4,
• wykorzystuje zwolnienie lekarskie od pracy w sprzeczności z jego przeznaczeniem, np. chodzi na zakupy odzieżowe, do kina, teatru, na imprezy;
• wykonuje czynności, które mogą przedłużyć okres niezdolności do pracy albo naruszające wskazania lekarskie.

Pracownik ma jednak prawo wyjść w czasie L4 np. do lekarza, apteki albo fizjoterapeuty, czy też do innego swojego mieszkania, gdy nie ma zwolnienia z zaleceniem leżenia.

Proszę więc w zgodzie z prawdą wyjaśnić powód nieobecności w domu pod adresem, jaki ma ZUS i nic złego nie powinno się dziać i od razu zadbać o to, by podać drugie miejsce pobytu w czasie L4, wskazując, że przebywa Pan tam w całym czasie niezdolności do pracy i zapomniał o tym poinformować organ, za co Pan przeprasza. To właśnie ww. okoliczność proszę podnieść w piśmie wyjaśniającym, a jeśli ma Pan jakieś dowody, że faktycznie to tam przebywa (świadek, rachunki etc.) to proszę je dołączyć.

Obowiązek ubezpieczonego informowania o zmianie miejsca pobytu w czasie L4

Niestety, nie będę oszukiwać, ale od 2019 r. obowiązek informowania o zmianie miejsca pobytu w czasie L4 w ciągu 3 dni od zaistnienia zmiany jest podstawą wstrzymania całego zasiłku i żądania zwrotu całego już wypłaconego za cały okres L4. Wiele więc zależy od Pana wyjaśnień i dołączonych do nich dowodów, ale i od podejścia ZUS. Prawda jest bowiem taka, że art. 59 ust. 5d ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stanowi, iż:

„5d. Ubezpieczony jest zobowiązany podać wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli adres udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie lub znajdujący się w dokumentacji medycznej ubezpieczonego różni się od adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy.

5e. Ubezpieczony jest zobowiązany poinformować płatnika składek oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu, o którym mowa w ust. 5c, w trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności.”

Sama okoliczność, że pracownik nie znał przepisy, nie zwalnia z konsekwencji, bowiem nieznajomość prawa szkodzi. Teraz więc ciężar wykazania, że przebywał Pan pod innym adresem i nie forsował się, odpoczywał, spoczywa wyłącznie na Panu.

Ryzyko zwrotu zasiłku a nawet utraty pracy

Fakt, że przez kilka lat nie poinformował Pan o zmianie adresu zamieszkania, oraz że do umowy o pracę podał Pan nieaktualny adres – niestety, działa bardzo na niekorzyść, więc może lepiej wskazywać, że niedawno Pan ten adres zmienił albo że przebywa pod oboma równolegle, ale zapomniał Pan to wskazać. Fakt, że w umowie o pracę też jest błędny adres, wywołuje wysokie ryzyko wezwania do zwrotu zasiłku i wstrzymania wypłaty obecnego. Co więcej, pracodawca ma prawo nawet rozwiązać umowę dyscyplinarnie albo z zachowaniem trybu wypowiedzenia z powołaniem na utratę zaufania.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.