Autor: Marek Gola
Przebywam na zwolnieniu lekarskim (L4). Chciałbym wiedzieć, czy w wypadku przerwania okresu zasiłkowego w dzień wolny od pracy (brak orzeczonej zdolności do pracy) nabywam z tego tytułu prawo do nowego okresu zasiłkowego w przypadku zachorowania z powodu innej jednostki chorobowej? Harmonogram pracy na dzień przed rozpoczęciem okresu zasiłkowego nie obejmował pracy w dni wolne od pracy (np. sobota, niedziela). Czyli proszę o wyjaśnienie, kiedy okres zasiłkowy liczy się na nowo?
Istotne z punktu widzenia Pana problemu jest ustalenie, czy nowa jednostka chorobowa, która nastąpi po jednym dniu przerwy, będzie powodowała liczenie okresu zwolnienia chorobowego od nowa.
Istota problemu została uregulowana w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Świadczenia pieniężne na warunkach i w wysokości określonych ustawą przysługują osobom objętym ubezpieczeniem społecznym w razie choroby i macierzyństwa określonym w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 i Nr 218, poz. 1690), zwanym dalej „ubezpieczonymi”.
Ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego:
Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego.
Zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 – nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży – nie dłużej niż przez 270 dni.
Do okresu, o którym mowa w art. 8, zwanego dalej „okresem zasiłkowym”, wlicza się wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzedniej niezdolności do pracy, spowodowanej tą samą chorobą, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Do okresu zasiłkowego nie wlicza się okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresach, o których mowa w art. 4 ust. 1.
Wyraźnie podkreślić należy stanowisko wyrażone w literaturze przedmiotu, w którym wskazuje się, iż: „Jeżeli z opinii lekarza leczącego wynika, że między okresami orzeczonych niezdolności do pracy ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy – okresy niezdolności do pracy przypadające przed przerwą i po przerwie zlicza się do jednego okresu zasiłkowego. W takim przypadku rozpoczęcie kolejnego okresu zasiłkowego nie jest możliwe”*.
Co do zasady, jeden dzień przerwy nie daje prawa do liczenia nowego okresu zasiłkowego w sytuacji, kiedy zwolnienie zostało spowodowane tą samą chorobą, a także jeżeli przerwa między ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekroczyła 60 dni.
Innymi słowy jeden dzień przerwy i nowa choroba dają prawo do liczenia nowego okresu zasiłkowego.
Wskazać należy jednak na stanowisko wyrażone przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn .akt I BU 14/11, zgodnie z którym „użytego w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa pojęcia »ta sama choroba« nie należy odnosić do tych samych numerów statystycznych, zgodnych z Międzynarodową Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10, gdyż nie chodzi o identyczne objawy odpowiadające numerom statystycznym, lecz o opis stanu klinicznego konkretnego układu lub narządu, który – choć daje różne objawy, podpadające pod różne numery statystyczne – wciąż stanowi tę samą chorobę, skoro dotyczy tego samego narządu lub układu” (zob. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., sygn .akt II UK 86/09).
Ustanie „poprzedniej niezdolności do pracy” (art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego zgłoszonego w razie choroby i macierzyństwa, jednolity tekst: Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) oznacza ustanie niezdolności do pracy w znaczeniu medycznym.
Innymi słowy, wystawiając zwolnienie lekarskie, powinno się zwróci uwagę nie tylko na tzw. „kod choroby”, ale przede wszystkim na objawy, które towarzyszą „nowej chorobie”. Może być bowiem tak, iż nowe zwolnienie lekarskie, mimo wskazania „nowego kodu choroby”, będzie odnosiło się w swej istocie do uprzedniej niezdolności do pracy, w takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z „tą samą chorobą” w rozumieniu art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego zgłoszonego w razie choroby i macierzyństwa, j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.
Tylko „nowa choroba” w pełnym tego słowa znaczeniu (inne objawy aniżeli dotychczasowej choroby) daje Panu pewność rozpoczęcia nowego okresu zasiłkowego.
*Tymorek Krystyna, Świadczenia chorobowe – odpowiedzi na pytania, „Służba Pracownicza”, 2005.8.11.
Zobacz również: Ekwiwalent za urlop nauczyciela
Przerwa jednodniowa i nowa choroba
Pan Jan pracował jako kierowca. Z powodu grypy przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 10 dni. Po zakończeniu zwolnienia, w poniedziałek, wrócił do pracy. Jednak już we wtorek źle się poczuł – tym razem z powodu ostrego zapalenia krtani. Miał więc jeden dzień przerwy między zwolnieniami. W tym przypadku, ponieważ wystąpiła nowa jednostka chorobowa (zapalenie krtani, a nie grypa), Pan Jan rozpoczyna nowy okres zasiłkowy, niezależnie od krótkiej przerwy. Kluczowy jest fakt, że to inna choroba.
Przerwa dłuższa niż 60 dni i ta sama choroba
Pani Anna pracowała jako nauczycielka. Z powodu problemów z kręgosłupem (dyskropatia) była na zwolnieniu lekarskim przez 182 dni, wyczerpując tym samym podstawowy okres zasiłkowy. Po powrocie do pracy przepracowała 70 dni. Niestety, dolegliwości kręgosłupa powróciły. W tym przypadku, mimo że to ta sama choroba, Pani Anna rozpoczyna nowy okres zasiłkowy, ponieważ przerwa między zwolnieniami była dłuższa niż 60 dni. Ten przykład pokazuje, jak istotna jest długość przerwy między zwolnieniami w kontekście tej samej choroby.
Przerwa jednodniowa, ale ta sama choroba (różne kody ICD-10, ten sam narząd/układ)
Pan Piotr pracował jako informatyk. Przez 5 dni przebywał na zwolnieniu z powodu bólu barku (kod M75.1 – zespół cieśni podbarkowej). Następnego dnia, po jednodniowej przerwie (sobota), zgłosił się ponownie do lekarza z powodu silnego bólu tego samego barku, ale tym razem z rozpoznaniem „zapalenie kaletki podbarkowej” (kod M75.5). Mimo innego kodu ICD-10, lekarz stwierdził, że oba schorzenia dotyczą tego samego barku i są powiązane. W tym przypadku, pomimo jednodniowej przerwy i innego kodu, Pan Piotr nie rozpoczyna nowego okresu zasiłkowego, ponieważ medycznie uznano, że to wciąż ten sam problem zdrowotny dotyczący tego samego narządu/układu. Ten przykład ilustruje, że nie sam kod choroby, ale stan kliniczny jest decydujący.
Aby rozpocząć nowy okres zasiłkowy, kluczowe jest, czy nowa niezdolność do pracy wynika z innej choroby niż poprzednia, lub czy w przypadku tej samej choroby przerwa między zwolnieniami przekroczyła 60 dni. Sam kod choroby nie jest decydujący, ważny jest stan kliniczny pacjenta. Krótka, nawet jednodniowa przerwa, przy nowej chorobie, zazwyczaj uprawnia do nowego okresu zasiłkowego, natomiast przy tej samej chorobie, przerwa musi być dłuższa niż 60 dni. W razie wątpliwości, zawsze należy skonsultować się z lekarzem i ZUS.
Potrzebujesz porady prawnej dotyczącej zasiłku chorobowego, okresu zasiłkowego lub innych kwestii związanych z prawem pracy i ubezpieczeń społecznych? Oferujemy profesjonalne konsultacje prawne online, dostosowane do Twojej indywidualnej sytuacji. Nasi doświadczeni prawnicy udzielą Ci rzetelnej i kompleksowej porady, pomagając zrozumieć zawiłości przepisów i znaleźć optymalne rozwiązanie.
1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636
2. Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia z dnia 26 stycznia 2012 r., sygn .akt I BU 14/11
3. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2008 r., sygn .akt II UK 86/09
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika