Jak uzyskać urlop i zasiłek macierzyński, gdy dziecko urodziło się za granicą?

Wypłacanie zasiłku macierzyńskiego

Podstawę prawną do udzielenia odpowiedzi na zadane przez Panią pytanie stanowi ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r., poz. 1732), zwana dalej w skrócie ustawą. W pierwszej kolejności należy ustalić, kto w Pani sytuacji będzie wypłacał zasiłek macierzyński, tj. czy będzie to pracodawca, czy też Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy „prawo do zasiłków określonych w ustawie i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają:

1) płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych z zastrzeżeniem sytuacji gdy wypłata zasiłku następuje za okres po ustaniu ubezpieczenia. Co ważne liczbę ubezpieczonych ustala się według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego tj. w analizowanym przypadku na 30 listopada 2022 r., a w stosunku do płatników składek, którzy na ten dzień nie zgłaszali nikogo do ubezpieczenia chorobowego – według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonali zgłoszenia;

2) Zakład Ubezpieczeń Społecznych –

a) ubezpieczonym, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,

b) ubezpieczonym prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym,

c) ubezpieczonym będącym duchownymi,

d) osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu ubezpieczenia,

e) ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego”.

Jeżeli chodzi o prawo do zasiłku macierzyńskiego, to przysługuje ono ubezpieczonej, która m.in. w okresie ubezpieczenia chorobowego albo w okresie urlopu wychowawczego urodziła dziecko (art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Dokumenty potrzebne do wypłaty zasiłku po urodzeniu dziecka

Odnośnie terminów i dokumentów, które trzeba złożyć, aby uzyskać zasiłek macierzyński, to zgodnie z art. 30a ust. 1 ustawy ubezpieczona – matka dziecka, nie później niż 21 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Odnośnie wskazanego terminu to zaznaczyć należy, że termin ten nie jest terminem warunkującym możliwość wykorzystania przez ubezpieczoną prawa do zasiłku macierzyńskiego w pełnym wymiarze, ale jego zachowanie wywołuje skutek jedynie w zakresie wysokości wypłacanego zasiłku. Złożenie wniosku w tym terminie spowoduje, że przez cały okres zasiłkowy ubezpieczona otrzyma zasiłek macierzyński w jednakowej wysokości, tj. 80% podstawy wymiaru zasiłku (przez cały okres urlopu macierzyńskiego oraz urlopu rodzicielskiego). Niedochowanie tego terminu skutkować będzie wypłatą zasiłku za okres podstawowy, odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego w wysokości 100% wymiaru, a dodatkowy okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego, 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres do:

• 6 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia podczas porodu jednego dziecka,
• 8 tygodni urlopu rodzicielskiego w przypadku urodzenia podczas jednego porodu więcej niż jednego dziecka,
• oraz 60% podstawy wymiaru zasiłku za pozostały okres urlopu rodzicielskiego.

Odnośnie dowodów potwierdzających prawo do zasiłku, to reguluje to przepis art. 53 ust. 2 ustawy, zgodnie z którym przewidywaną datę porodu określa zaświadczenie wystawione przez lekarza na zwykłym druku, datę porodu zaś dokumentuje się skróconym odpisem aktu urodzenia dziecka.

Urodzenie dziecka poza Polską

Dokumentem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą jest:

• zaświadczenie zagranicznego zakładu leczniczego lub zagranicznego lekarza określające przewidywana datę porodu zawierające nazwę zagranicznego zakładu leczniczego lub imię i nazwisko zagranicznego lekarza, opatrzone datą wystawienia i podpisem – za okres przed porodem,
• odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika składek albo ZUS za zgodność z oryginałem albo zagraniczny akt urodzenia dziecka – za okres od dnia porodu.

Warto podkreślić, że nie wymaga się od ubezpieczonych przetłumaczenia na język polski zaświadczeń lekarskich oraz aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w języku urzędowym tych państw.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. 1999 nr 60 poz. 636

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.