Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Gdzie po uzyskaniu przez emeryta z Ukrainy stałego pobytu w Polsce powinien on się zgłosić (i jak wygląda procedura), aby mógł otrzymywać emeryturę lub jakąkolwiek pomoc socjalną w Polsce (emerytura ukraińska jest bardzo niska, to w przeliczeniu niespełna 400 zł)?
Pierwszego stycznia 2014 r. weszła w życie umowa o zabezpieczeniu społecznym między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą, podpisana 18 maja 2012 r. w Warszawie. Od tej daty Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął realizację Umowy w zakresie m.in. świadczeń emerytalno-rentowych. Umowa może ułatwić uzyskanie polskich i ukraińskich emerytur oraz rent osobom, które pracowały w obu państwach.
Umowa dotyczy osób, które:
Dzięki umowie osoby, które w Polsce lub na Ukrainie nie mają długości okresów ubezpieczenia wymaganej do nabycia prawa do emerytury lub renty, mogą nabyć to świadczenie po uwzględnieniu zagranicznych okresów ubezpieczenia przebytych w drugim państwie – stronie umowy. W takich przypadkach dla celów przyznania emerytury lub renty czy to w Polsce, czy też na Ukrainie, zsumowane zostaną okresy ubezpieczenia w obu państwach, a wysokość świadczenia zostanie ustalona w wysokości proporcjonalnej do okresu ubezpieczenia w państwie przyznającym świadczenie.
Zobacz również: Transfer składek emerytalnych do Polski
Ponadto umowa przewiduje transferowanie świadczeń osobom zamieszkałym w drugim państwie – stronie umowy. Oznacza to, że emerytura (renta) z ZUS może być przekazywana osobie uprawnionej do miejsca zamieszkania na Ukrainie, natomiast ukraińska emerytura (renta) może być przekazywana osobie uprawnionej zamieszkałej w Polsce.
Do uzyskania emerytury (renty) z Polski lub Ukrainy konieczne jest spełnienie warunków wymaganych przez ustawodawstwo krajowe każdego z tych państw, np. warunku osiągnięcia przewidzianego w danym państwie wieku emerytalnego, warunku wykazania odpowiedniego, długiego stażu ubezpieczeniowego (o ile w danym państwie ustawodawstwo przewiduje konieczność wykazania takiego stażu dla nabycia prawa do określonego świadczenia).
W Polsce wymagane jest jedynie osiągnięcie odpowiedniego wieku.
Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. mogą nabyć prawo do emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, bez względu na wymiar udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych. Jeśli w dniu ukończenia tego wieku pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy, a podlegały ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym przez jakikolwiek okres czasu, ZUS przyznaje z urzędu emeryturę zamiast pobieranej renty.
W latach 2009-2013 emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym mogą uzyskać tylko kobiety urodzone po dniu 31 grudnia 1948 r. Mężczyźni urodzeni w 1949 r. i później ukończą przewidziany dla nich powszechny wiek emerytalny najwcześniej w czerwcu 2014 r. i dopiero wówczas będą mogli ubiegać się o taką emeryturę.
Miejsce złożenia wniosku o świadczenie z Polski i Ukrainy na podstawie polsko-ukraińskiej umowy o zabezpieczeniu społecznym zależy od miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Osoba zamieszkała w Polsce występująca o polskie i ukraińskie świadczenie wniosek powinna złożyć w odpowiednim co do miejsca pobytu oddziale ZUS – Wydział Realizacji Umów Międzynarodowych.
Informacje na temat stosowania postanowień umowy w zakresie świadczeń emerytalno-rentowych z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) można uzyskać we wspomnianym Wydziale Realizacji Umów Międzynarodowych, a także w Departamencie Rent Zagranicznych ZUS w Warszawie.
Oprócz tego można zgłosić się oczywiście do MOPS (GOPS) z wnioskiem o zasiłek z pomocy społecznej, stały lub celowy.
Zasiłek stały przysługuje:
Zasiłek stały ustala się w wysokości:
Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.
Zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego:
Zasiłek okresowy ustala się:
Kwota zasiłku okresowego ustalona zgodnie z ust. 2 nie może być niższa niż 50% różnicy między:
Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 20 zł miesięcznie.
Zasiłek celowy
Jest to świadczenie fakultatywne przyznawane na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej, a w szczególności na pokrycie części lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu.
Osobom bezdomnym i innym osobom nieposiadającym dochodu oraz możliwości uzyskania świadczeń zdrowotnych może być przyznany zasiłek celowy na pokrycie części lub całości wydatków na świadczenia zdrowotne.
Zasiłek celowy może być przyznany również w formie biletu kredytowanego.
Zasiłek celowy może być przyznany również w celu realizacji postanowień kontraktu socjalnego. Wówczas może być wypłacany niezależnie od dochodu, przez okres do 2 miesięcy od dnia, w którym osoba objęta kontraktem socjalnym, w trakcie jego realizacji, stała się osobą zatrudnioną.
Podsumowując: o emeryturę w Polsce mógłby Pan starać się nie wcześniej niż w październiku 2015 r. (wiek emerytalny). Ustawodawcy przewidzieli najniższą gwarantowaną kwotę tego świadczenia, jednak mogą na nią liczyć wyłącznie świadczeniobiorcy, którzy legitymują się okresem składkowym i nieskładkowym wynoszącym odpowiednio:
Stanowi o tym art. 85 z uwzględnieniem art. 54 i 87 ustawy emerytalnej.
W świetle przepisów transfer świadczeń z ubezpieczenia społecznego osobie zamieszkałej w innym państwie dokonywany jest w walucie państwa miejsca zamieszkania osoby uprawnionej. Transfer to nie ponowne przeliczenie świadczenia, tylko wypłacanie nabytego świadczenia w państwie, w którym w danej chwili osoba zamieszka.
Z uwagi na niski dochód powinien Pan zgłosić się do ośrodka pomocy społecznej w swojej miejscowości i wnioskować o zasiłek.
Zobacz również: Emerytura w Polsce a praca w Anglii
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika