Darowizna gospodarstwa a zaległości w KRUS, co warto wiedzieć?

Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska

Przed 18 laty teściowa przekazała mojemu mężowi i mnie gospodarstwo rolne. W tym czasie obydwoje nie pracowaliśmy i postanowiliśmy zająć się gospodarstwem, rozwijać je. Zupełnie nieświadomi poszliśmy do KRUS, aby się ubezpieczyć. Okazało się, że mamy dług w KRUS od śmierci ojca mojego męża (zmarł w 1995 r.). Wówczas nie było nas stać na spłatę tego długu. Podejmowaliśmy różne prace zawodowe, mieliśmy ubezpieczenie ZUS. W tej chwili ja mam stałą pracę, mąż jest na rencie chorobowej ZUS. Moje pytania są następujące: Czy możemy przekazać w formie darowizny te grunty dzieciom bez obaw, że one będą miały problem z tym długiem, jeśli zgłoszą się do ubezpieczenia w KRUS? Sprawdzałam księgę wieczystą, gospodarstwo nie jest zadłużone, płacimy podatki itp. Jedyny problem to ten KRUS.

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Darowizna gospodarstwa a zaległości w KRUS, co warto wiedzieć?

Zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników w spadku

Skoro Pani teść miał obowiązek opłacania składek, a ich nie uiszczał, możliwe, że dług przeszedł na jego spadkobierców. W przypadku istnienia zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne rolników przechodzi ono na spadkobierców.

W tym miejscu zaznaczam, że zgodnie z art. 41b ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników – należności z tytułu składek ulegają przedawnieniu po upływie 5 lat, licząc od dnia, w którym stały się wymagalne. Niemniej jednak w trakcie obowiązywania ustawy były zmiany okresu przedawnienia, dlatego też: „Do dnia 2 maja 2004 r. należności z tytułu składek ulegały przedawnieniu z upływem pięciu lat od końca roku kalendarzowego, w którym minął termin płatności. Upływ terminu przedawnienia, wynoszącego do dnia 2 maja 2004 r. 5 lat, przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej ten termin powodował skutek wygaśnięcia zobowiązania. Natomiast w przypadku, gdy zobowiązanie to przed ww. datą nie uległo przedawnieniu, to ma do niego zastosowanie zasada bezpośredniego działania ustawy nowej (brak innych reguł intertemporalnych). Oznacza to, że zobowiązanie z tytułu składek nieprzedawnionych przed dniem 2 maja 2004 r., podlega przedawnieniu 10-letniemu.” (wyrok WSA w Kielcach z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 402/09).

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Czynności egzekucyjne przerywające bieg przedawnienia

Warunkiem nieprzedawnienia składek jest podjęcie odpowiednich czynności w zakresie egzekucji. Skoro przez tyle lat organ nie przesyłał Państwu żadnych pism dotyczących egzekucji ww. należności, w mojej ocenie istnieje duże prawdopodobieństwo, że zaległości uległy przedawnieniu (aczkolwiek nie ma pewność, bo KRUS mógł coś nadać listem zwykłym lub może Pani o jakimś piśmie nie wiedzieć, ktoś nie przekazał informacji o piśmie itd.).

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Zaświadczenia o niezaleganiu z tytułu składek KRUS

Jednakże wskazuję, że do sporządzenia aktu notarialnego celem przeniesienia prawa własności notariusz będzie żądał zaświadczenia o niezaleganiu z tytułu składek KRUS. Nie miałam natomiast dotychczas przypadków, gdy była zaległość odziedziczona, więc nie wiem, czy organ w zaświadczeniu jej również nie ujmie, jeśli takowa by występowała. Sądzę, że może tak uczynić.

Najlepiej jest udać się do placówki i zweryfikować, czy nie zalegacie Państwo na dzień dzisiejszy ze składkami. Z opisu wynika, że wskazany dług istniał ponad 15 lat temu, zatem brak podejmowania czynności ze strony organu spowodowałby przedawnienie się roszczeń. Jeśli roszczenia są przedawnione, podnosi Pani zarzut przedawnienia i organ winien wydać zaświadczenie o niezaleganiu ze składkami.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przepisanie gospodarstwa na dzieci w formie darowizny

Skoro księga wieczysta jest wolna od obciążeń, oznacza to, że na pewno nie została ustanowiona z tego tytułu hipoteka. Jest to o tyle ważne, że należności zabezpieczone hipoteką nie ulegają przedawnieniu i mogę być ściągane z nieruchomości bezterminowo.

Jeśli okazałoby się, że wskazane zadłużenie już nie istnieje, nie widzę przeszkód, aby przepisać nieruchomość na dziecko i żeby ono mogło się ubezpieczyć w KRUS, o ile spełni ustawowe przesłanki do podlegania takiemu ubezpieczeniu.

Przykłady

Przypadek zaległości składkowych odziedziczonych przez córkę

Pani Anna odziedziczyła gospodarstwo rolne po ojcu w 2000 roku. W momencie przejęcia gospodarstwa, KRUS poinformował ją o zaległościach składkowych ojca sprzed kilku lat. Nieświadoma obowiązku ich uregulowania, próbowała prowadzić działalność rolniczą. W 2023 roku postanowiła przepisać gospodarstwo na syna, który chciał ubezpieczyć się w KRUS. Dopiero wtedy dowiedziała się, że zaległości mogą przeszkodzić w ubezpieczeniu syna. Po konsultacji z prawnikiem udało się ustalić, że zaległości są przedawnione i nie wpływają na zaświadczenie o niezaleganiu.

 

Problem z brakiem dokumentacji potwierdzającej przedawnienie długu

Pan Jan i jego żona przejęli gospodarstwo rolne w 1998 roku po śmierci teścia. W 2020 roku chcieli przepisać gospodarstwo na córkę, ale okazało się, że zaległości składkowe teścia zostały zgłoszone przez KRUS jako nieuregulowane. Pomimo, że składki były starsze niż 20 lat, KRUS nie posiadał pełnej dokumentacji potwierdzającej przedawnienie długu. Jan musiał złożyć formalny wniosek o przedawnienie roszczeń, co przedłużyło proces darowizny o kilka miesięcy.

 

Zabezpieczenie hipoteki na nieruchomości

Pani Maria w 1995 roku odziedziczyła gospodarstwo po zmarłych rodzicach, nie wiedząc, że zalegają z opłatami KRUS. W 2021 roku postanowiła przekazać grunty synowi, który planował rozpocząć działalność rolniczą. W trakcie procedury okazało się, że w 1998 roku KRUS ustanowił hipotekę na nieruchomości z powodu zadłużenia. Choć roszczenia się przedawniły, hipoteka uniemożliwiała przekazanie nieruchomości. Dopiero spłata symbolicznej kwoty i wykreślenie hipoteki pozwoliły na darowiznę.

Podsumowanie

Przekazanie gospodarstwa rolnego dzieciom może wiązać się z koniecznością uregulowania zaległości składkowych w KRUS, jeśli takie istnieją. Warto sprawdzić, czy długi nie uległy przedawnieniu oraz uzyskać zaświadczenie o niezaleganiu. Zadłużenie, nawet odziedziczone, może utrudnić ubezpieczenie nowych właścicieli w KRUS, dlatego konieczne jest wcześniejsze wyjaśnienie sytuacji prawnej w placówce KRUS. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w rozwiązaniu problemów prawnych z KRUS lub przygotowaniu dokumentów? Opisz swój problem w formularzu pod artykułem, a nasi eksperci skontaktują się z Tobą.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24
2. Wyrok WSA w Kielcach z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt I SA/Ke 402/09

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Szukamy prawnika »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

prawo-pracy.pl

prawo-mieszkaniowe.info

rozwodowy.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

poradapodatkowa.pl

prawo-karne.info

praworolne.info

ewindykacja24.pl