Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Mamy problem z ustaleniem stażu pracy naszej pracownicy, która przed laty jako zakonnica pracowała na misji w Indiach. Chodzi o lata 1985-1993, które potwierdza dokument, a właściwie zaświadczenie przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego (dołączamy do wglądu). Czy na tej podstawie można ten okres zaliczyć do stażu pracy, a tym samym do wypłaty wyższej nagrody jubileuszowej? Pracownica poinformowała nas, że ten okres został zaliczony przez ZUS do kapitału początkowego.
Zacząć należy od tego, czym jest staż pracy. Otóż staż pracy to łączna długość okresu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, mianowania, powołania oraz służby, a więc stosunków prawnych pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, które są uregulowane w Kodeksie pracy (K.p.). Od stażu pracy zależy m.in. prawo do nagrody jubileuszowej, ale i prawo do wymiaru urlopu czy wysokość odprawy emerytalno-rentowej. Do stażu pracy wlicza się nie tylko okresy rzeczywistego jej świadczenia, ale również okresy nieświadczenia pracy podlegające wliczeniu na mocy odpowiednich aktów prawnych. Są to okresy:
Staż pracy pracownika, który pracował za granicą, wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, bowiem wynika wprost z art. 86 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, który stanowi: „udokumentowane okresy zatrudnienia, przebyte za granicą u pracodawcy zagranicznego, są zaliczane do okresów pracy w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie uprawnień pracowniczych”. Z art. 86 ust. 1 ww. ustawy wynika także, że przez okresy zatrudnienia należy rozumieć „wykonywanie pracy na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego oraz umowy o pracę nakładczą”.
Niestety, przepisy nie są jednoznaczne co do tego, jakich dokumentów wymagać przy dokumentowaniu stażu pracy za granicą. Przyjmuje się jednak, że są to dowolne dokumenty, z których jasno wynika, że praca za granicą była rzeczywiście wykonywana. Pracodawca może także zażądać przetłumaczenia dokumentów potwierdzających staż pracy na język polski, ponieważ zgodnie z ustawą o języku polskim „przy wykonywaniu przepisów z zakresu prawa pracy używa się języka polskiego”.
Z dokumentu, jaki Pani przesłała, ja nie wyczytuję, na podstawie jakiego stosunku świadczona była „praca” za granicą: czy była to umowa o pracę, pracę nakładczą. Nie ma wskazania miejsce świadczenia „pracy” – misji. Nadto, nie wynika z niego, że ów pracodawca był pracodawcą zagranicznym, a może polskim z miejscem świadczenia pracy za granicą.
Co więcej, brak jest przepisów, które stanowiłyby, iż do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych wlicza się okres służby zakonnej. W konsekwencji w mojej ocenie nie ma podstaw prawnych, aby okres ten był uwzględniany przy ustalaniu okresu pracy, od którego zależy wymiar oraz nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego, nagrody jubileuszowej itp.
Uważam, że pracodawca nie ma podstaw, by taki okres zaliczyć do stażu pracy, bowiem żaden przepis mu na to nie pozwala. Niemniej jednak, w razie odmowy pracownik ma oczywiście prawo odwołać się do sądu, który to rozstrzygnie. Jeśli zakonnica nie miała umowy o pracę, umowy o pracę nakładczą, umowy o pracę z pracodawcą zagranicznym – to okres jej służby zakonnej nie powinien być uznawany za staż pracy. Sam dokument, jaki załączyła, nie wskazuje na to, aby była to umowa o pracę czy inna umowa, którą ustawa nakazuje zaliczyć do stażu pracy.
Siostra Maria przez 10 lat pracowała na misjach zakonnych w Afryce, prowadząc szkołę dla dzieci. Mimo że jej praca była wykonywana w ramach zakonu, nie miała formalnej umowy o pracę. Po powrocie do Polski, starając się o zaliczenie tego okresu do stażu pracy, okazało się, że brak umowy o pracę sprawia, iż nie można go uwzględnić do nagrody jubileuszowej, choć ten czas liczył się w kapitał początkowy ZUS.
Ojciec Jan pracował jako misjonarz w Ameryce Południowej przez 8 lat, prowadząc parafię i opiekując się lokalną społecznością. Po zakończeniu misji wrócił do Polski i zatrudnił się w kurii. Chciał, aby jego czas na misji został zaliczony do stażu pracy. Ponieważ jednak nie miał formalnej umowy o pracę, a jedynie zaświadczenie o działalności misyjnej, kuria odmówiła zaliczenia tego okresu do stażu pracy.
Siostra Teresa przez 5 lat prowadziła szpital na misji w Azji. Miała umowę z zakonem na świadczenie usług medycznych, ale zakon nie był zarejestrowany jako pracodawca zagraniczny. Po powrocie do kraju, jej pracodawca w Polsce próbował uwzględnić ten czas w stażu pracy, jednak przepisy nie pozwoliły na zaliczenie tego okresu, ponieważ umowa nie spełniała formalnych wymogów.
Lata spędzone na misjach zakonnych mogą być trudne do zaliczenia do stażu pracy, ponieważ kluczowe znaczenie mają formalne podstawy zatrudnienia, takie jak umowa o pracę. Choć okresy te mogą być uznane przez ZUS do kapitału początkowego, nie zawsze są wliczane do uprawnień pracowniczych, takich jak nagroda jubileuszowa czy wymiar urlopu. W przypadku braku odpowiednich dokumentów, pracownik może odwołać się do sądu, aby ustalić swoje prawa.
Potrzebujesz wsparcia prawnego w sprawach związanych ze stażem pracy lub innymi zagadnieniami pracowniczymi? Oferujemy profesjonalne porady online oraz przygotowanie pism prawnych, dostosowanych do Twojej sytuacji. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy - Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
