Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Moja mama przeszła na emeryturę parę tygodni temu. Dostała część emerytury z ZUS-u, bo pracowała jako księgowa przez 11 lat i opłacano składki za ten okres, a drugą część otrzymała z KRUS-u. Tu pojawia się problem, ponieważ za 23 lata składkowe przyznano jej 230 zł emerytury miesięcznie. Okazało się, że zabrakło jej dwóch lat do pełnych świadczeń. Nikt z KRUS-u nie poinformował jej wcześniej o tym. Co zrobić w takiej sytuacji? Czy można opłacić brakujące lata składkowe?
Na wstępie wskazuję, że po spełnieniu odpowiednich warunków przepisy prawne dopuszczają pobieranie emerytury zarówno z ZUS-u, jak i z KRUS-u. Nadmienię również, że emerytura z ZUS-u wypłacana jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a emerytura z KRUS-u w oparciu o ustawę z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jednocześnie wskazuję, że podstawowym warunkiem, który musi być spełniony, aby można było ubiegać się o wypłatę emerytury z ZUS-u i KRUS-u jednocześnie, jest posiadanie odpowiednich okresów składkowych zarówno w ZUS-ie, jak i KRUS-ie.
Nadto prawo do pobierania świadczenia emerytalnego z ZUS-u i KRUS-u jednocześnie jest możliwe tylko, gdy wnioskodawca urodził się po 31 grudnia 1948 r. oraz w okresie swojej aktywności zawodowej podlegał zarówno ubezpieczeniu społecznemu rolników, jak i powszechnemu systemowi emerytalnemu. W przeciwnym wypadku należy dokonać wyboru pomiędzy świadczeniem oferowanym przez ZUS i KRUS. W każdym wypadku należy jednak spełniać przesłanki ustawowe do otrzymania emerytury – osiągnąć odpowiedni wiek i udowodnić posiadanie odpowiednich okresów składkowych.
Zgodnie z art. 19 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników „emerytura rolnicza przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:
1) osiągnął wiek emerytalny; wiek emerytalny kobiety wynosi 60 lat, a mężczyzny 65 lat;
2) podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez okres co najmniej 25 lat”.
Jeśli chodzi o wyliczenie emerytury rolniczej, odbywa się ono przede wszystkim w oparciu o art. 25 i 26 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. „Emerytura rolnicza składa się z części składkowej i części uzupełniającej. Część składkową ustala się, przyjmując po 1% emerytury podstawowej za każdy rok podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Natomiast część uzupełniająca jest wyliczona w następujący sposób:
1. Część uzupełniająca wynosi 95% emerytury podstawowej, jeżeli liczba lat przyjęta do ustalenia części składkowej, lecz bez uwzględnienia skutków art. 25 ust. 3, jest mniejsza od 20; przy każdym pełnym roku od 20 lat część uzupełniającą zmniejsza się o 0,5% emerytury podstawowej.
2. Część uzupełniająca nie może wynosić mniej niż 85% emerytury podstawowej, a suma części uzupełniającej i części składkowej nie może być mniejsza od emerytury podstawowej, z zastrzeżeniem ust.
3. Jeżeli rolnik nabywa prawo do emerytury rolniczej w wieku o 5 lat niższym od wieku emerytalnego, określoną zgodnie z ust. 1 część uzupełniającą zmniejsza się o 25% emerytury podstawowej. Tak ustaloną część uzupełniającą zwiększa się o 5% emerytury podstawowej po upływie każdego roku dzielącego uprawnionego od wieku emerytalnego”.
Inna formą przyznania emerytury jest również wypłata świadczenia z ZUS-u z dopłatą za każdy rok składek odprowadzanych do KRUS-u. Jednakże tu również należy spełnić odpowiednie przesłanki, aby móc w taki sposób otrzymać emeryturę.
Nie widzę decyzji emerytalnych, z których wynika jasno, na jakiej zasadzie została obliczona emerytura, więc nie mogę się do nich odnieść. Niemniej jednak w Polsce nie ma możliwości tzw. nadpłacenia lat ubezpieczenia celem otrzymania wyższej lub pełnej emerytury. Owszem, po uzyskaniu emerytury z ZUS, jeśli osoba nadal pracuje zawodowo i ma odprowadzane składki na ubezpieczenie emerytalne, może wystąpić z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury. Dotyczy to jednak wyłącznie sytuacji, gdy osoba nadal pracuje i płaci składki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Sam fakt braku wymaganych lat pracy nie upoważnia do nadpłacania lat do emerytury.
Istotnym jest również, czy faktycznie emerytura została przyznana zarówno z ZUS-u, jak i KRUS-u, czy też ZUS dopełnił latami ubezpieczenia w KRUS-ie emeryturę zusowską. Bowiem kwota 230 zł wygląda na wyliczoną wg ZUS-u za lata opłacania ubezpieczenia rolników.
Pani Anna przez 15 lat pracowała na gospodarstwie rolnym, a później zatrudniła się w firmie na umowę o pracę, gdzie przepracowała 12 lat. Kiedy nadszedł czas emerytury, okazało się, że brakuje jej trzech lat składkowych, aby uzyskać pełne świadczenie emerytalne z KRUS-u. Zgłosiła się do KRUS-u, ale dowiedziała się, że nie ma możliwości opłacenia brakujących składek. Skontaktowała się więc z ZUS-em, aby upewnić się, czy jej składki z pracy na etacie zostały prawidłowo uwzględnione i czy może liczyć na wyższą emeryturę z tego tytułu.
Pan Jan przez 20 lat prowadził gospodarstwo rolne, a następnie przez 10 lat pracował w budownictwie. Po złożeniu wniosku o emeryturę, KRUS poinformował go, że brakuje mu pięciu lat do pełnych świadczeń emerytalnych. Jan dowiedział się, że nie ma możliwości dopłacenia brakujących lat. W związku z tym postanowił kontynuować pracę na część etatu, aby móc odprowadzać składki i po kilku latach złożyć ponownie wniosek o przeliczenie emerytury.
Pani Maria przez 18 lat prowadziła gospodarstwo rolne i dodatkowo przez 8 lat pracowała jako nauczycielka w szkole. Kiedy przyszła pora na emeryturę, okazało się, że brakuje jej czterech lat składkowych do pełnej emerytury z KRUS-u. Po wielu rozmowach i konsultacjach z urzędnikami okazało się, że Maria może skorzystać z emerytury ZUS z doliczeniem lat składkowych z KRUS-u, jednak kwota ta była dla niej bardzo niska. Ostatecznie, aby zwiększyć swoje świadczenia, zdecydowała się na dodatkową pracę na umowę zlecenie, co pozwoliło jej na ponowne przeliczenie emerytury po kilku latach.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawach związanych z emeryturą z ZUS lub KRUS, oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz sporządzanie niezbędnych pism. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać wsparcie i rozwiązania dostosowane do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika
