Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Otrzymałam wraz z moimi dwoma braćmi spadek po zmarłym rodzicu. Po złożeniu przez dwóch spadkobierców wniosku o wypłatę gwarantowaną z subkonta otrzymaliśmy pismo z wyliczoną przez ZUS kwotę do wypłaty dla każdego z nas, ale bez informacji, ile wynosi cała kwota do podziału na spadkobierców. Następnie środki wpłynęły na nasze konta. Po złożeniu wniosku przez trzeciego spadkobiercę otrzymaliśmy pismo o pomyłce ZUS-u i złym wyliczeniu wypłaconej kwoty (podzielonej na dwie osoby, zamiast na trzy) oraz wezwanie do zwrotu nadwyżki. Co ciekawe, kwota zwrotu, jakiej żąda ZUS, jest zawyżona (drugi raz policzona o zwrot podatku). W związku z tym pytanie: czy w sytuacji, że za błąd odpowiada ZUS, a naszej winy tu nie ma, jesteśmy zobowiązani do zwrotu tych pieniędzy?
W opisanej sytuacji uznać należy, że trzeba dokonać zwrotu środków. Przyczyną błędnej wypłaty nie jest bowiem wina ZUS, a brak poinformowania ZUS o wszystkich osobach uposażonych, na rzecz których miała nastąpić wypłata gwarantowana (tak stawia sprawę ZUS w swoim piśmie).
ZUS działa bowiem na podstawie przedłożonych przez wnioskujących dokumentów. Jeśli zatem z dokumentów tych nie wynikała liczba osób uposażonych, to nie można ZUS-owi zarzucić błędu z ich winy.
Nawet zaś gdyby uznać, że to ZUS dopuścił się błędu, bo np. posiadał informacje o liczbie osób uposażonych, to i tak powstrzymanie się od zwrotu nienależnej kwoty generuje bardzo wysokie ryzyko przegranej w sądzie w razie założenia procesu o zwrot tychże środków. A to dlatego, że zgodnie z art. 405 Kodeksu cywilnego: „Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości”.
Skoro zatem uposażone były 3 osoby, to osoby, które uzyskały więcej kosztem tej trzeciej, są w tym zakresie (nadwyżki) bezpodstawnie wzbogacone i zobowiązane do zwrotu.
Zatem powstrzymywanie się od zwrotu naraża Państwa na koszty procesu, ale i odsetki za opóźnienie w zwrocie, liczone od upływu dnia wyznaczonego na ten zwrot.
Jeśli jednak kwota żądana do zwrotu jest zawyżona, należy na pismo wzywające do zwrotu odpowiedzieć, domagając się wyjaśnienia tej nadwyżki i wskazując, że w Pani ocenie kwota żądana do zwrotu jest zawyżona, bowiem drugi raz policzono zwrot podatku) i wnosić o weryfikację lub wyjaśnienie zasadności takiego wyliczenia.
Podsumowując: są Państwo bezpodstawnie wzbogaceni w rozumieniu art. 405 Kodeksu cywilnego i art. 406 K.c. zobowiązuje Państwa do zwrotu środków. Od tej zasady wyjątki wprowadza art. 411 K.c., wskazując, kiedy nie trzeba dokonywać zwrotu. Stanowi on, że:
Nie można żądać zwrotu świadczenia:
1) jeżeli spełniający świadczenie wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej;
2) jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego;
3) jeżeli świadczenie zostało spełnione w celu zadośćuczynienia przedawnionemu roszczeniu;
4) jeżeli świadczenie zostało spełnione, zanim wierzytelność stała się wymagalna.
Żadna z tych okoliczności w opisanej sytuacji nie zachodzi.
W sytuacji błędnie wyliczonej wypłaty gwarantowanej z subkonta ZUS, spadkobiercy są zobowiązani do zwrotu nienależnych środków, nawet jeśli błąd wynikał z niepełnych informacji przekazanych ZUS. Choć odpowiedzialność za pomyłkę leży po stronie ZUS, brak weryfikacji liczby uposażonych może prowadzić do nieprawidłowego podziału kwoty. Warto jednak skontrolować wysokość żądanej kwoty zwrotu, zwłaszcza jeśli występują błędy w obliczeniach, takie jak podwójne naliczenie podatku. W takich przypadkach, spadkobiercy mogą wystąpić o wyjaśnienie i weryfikację wyliczeń.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online, które pomogą Ci w rozwiązaniu kwestii związanych z błędnie wyliczoną wypłatą z ZUS, podziałem spadku czy innymi problemami prawnymi. Nasz zespół ekspertów pomoże Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki, a także poprowadzi przez cały proces wyjaśniania pomyłek czy ubiegania się o zwrot nienależnych środków. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać rzetelną pomoc prawną, dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Zapytaj prawnika